ŞİRKET SERMAYELERİ ve KAMU DENETİM KURUMU - I

Bu ve devamında yayınlanan her iki yazı sirküler olarak Kasım ayında kaleme alınmıştır. Esasen birçok gelişmenin kaynağını da oluşturması açısından burada yayımlanmasının önemli olduğunu düşünüyorum. Özellikle UFRS/TFRS açısından önemlidir.

 

15 Kasım 2012 Tarih ve 28468 sayılı Resmi Gazetede Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan tebliğle Şirketlerle ilgili yeni düzenlemeler yayınlandı. Tebliğ ve hakkındaki yorumlar aşağıdadır.

ANONİM VE LİMİTED ŞİRKETLERİN SERMAYELERİNİ YENİ ASGARİ TUTARLARA YÜKSELTMELERİNE VE KURULUŞU VE ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ İZNE TABİ ANONİM ŞİRKETLERİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı;

a) Kuruluşu ve esas sözleşme değişikliği işlemleri Gümrük ve Ticaret Bakanlığının iznine tabi olan anonim şirketleri belirlemek ve bu şirketlerde izin alınmasına,

b) Anonim ve limited şirketlerin sermayelerinin yeni asgari tutarlara yükseltilmesine,

ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, kuruluşu ve esas sözleşme değişikliği işlemleri Bakanlık iznine tabi olan anonim şirketler ile sermayeleri ellibin liranın altında olan anonim şirketleri ve sermayeleri onbin liranın altında olan limited şirketleri kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 210 uncu, 333 ve 453 üncü maddeleri ile 14/1/2011 tarihli ve 6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 20 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen:

a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,

b) Genel Müdürlük: İç Ticaret Genel Müdürlüğünü,
c) Şirket: Bakanlık iznine tabi anonim şirketleri,

ifade eder.

Kuruluşu ve esas sözleşme değişikliği işlemleri Bakanlık iznine tabi olan şirketler

MADDE 5 – (1) Bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, tüketici finansmanı ve kart hizmetleri şirketleri, varlık yönetim şirketleri, sigorta şirketleri, anonim şirket şeklinde kurulan holdingler, döviz büfesi işleten şirketler, umumi mağazacılıkla uğraşan şirketler, tarım ürünleri lisanslı depoculuk şirketleri, ürün ihtisas borsası şirketleri, bağımsız denetim şirketleri, gözetim şirketleri, teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri, 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa tabi şirketler ile serbest bölge kurucusu ve işleticisi şirketlerin kuruluşları ve esas sözleşme değişiklikleri Bakanlığın iznine tabidir. Ancak, kayıtlı sermaye sistemine kabul edilen Sermaye Piyasası Kanununa tabi halka açık anonim şirketlerin kayıtlı sermaye tavanı içinde yapacakları sermaye artışlarında Bakanlık izni aranmaz.

Bakanlık izni alınması

MADDE 6 – (1) 5 inci maddenin birinci fıkrasında sayılan şirketlerin kurulabilmesi için aşağıda belirtilen belgelerle başvurularak Genel Müdürlükten izin alınması zorunludur:

a) Kurucuların imzaları noter tarafından onaylanmış esas sözleşme,

b) Kuruluşu, diğer resmi kurumların uygun görüşünü veya iznini gerektiren şirketler için uygun görüş veya izin yazısı.

(2) 5 inci maddenin birinci fıkrasında sayılan şirketlerin, esas sözleşme değişikliklerinin genel kurulda görüşülebilmesi için aşağıda belirtilen belgelerle başvurularak Genel Müdürlükten izin alınması zorunludur:

a) Esas sözleşme değişikliğine ilişkin yönetim kurulu kararının noter onaylı örneği,

b) Esas sözleşmenin değişen maddesinin/maddelerinin yeni metni,
c) Esas sözleşme değişikliği diğer resmi kurumların uygun görüşünü veya iznini gerektiren şirketler için uygun görüş veya izin yazısı,
ç) Sermaye artırımına ilişkin esas sözleşme değişikliğinde;

1) Sermayenin tamamının ödendiğine, karşılıksız kalıp kalmadığına ve şirket özvarlığının tespitine ilişkin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu,

2) Sermaye artırımının iç kaynaklardan yapılması halinde, iç kaynaklardan karşılanan tutarın şirket bünyesinde gerçekten var olduğuna ilişkin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu, denetime tabi şirketlerde ise denetçinin bu tespitlere ilişkin raporu,

3) Konulan ayni sermaye ile sermaye artırımı sırasında devralınacak işletmeler ve ayınların değerinin tespitine ilişkin mahkemece atanan bilirkişi tarafından hazırlanmış değerleme raporları,

4) Konulan ayni sermaye üzerinde herhangi bir sınırlamanın olmadığına dair ilgili sicilden alınacak yazı,

5) Ayni sermaye olarak konulan taşınmazın, fikri mülkiyet haklarının ve diğer değerlerin kayıtlı bulundukları sicillere şerh verildiğini gösteren belge.

d) Sermayenin azaltılmasına ilişkin esas sözleşme değişikliğinde; sermayenin azaltılmasına rağmen şirket alacaklılarının haklarını tamamen karşılayacak miktarda aktifin şirkette mevcut olduğunun belirlenmesine ilişkin yeminli mali müşavir raporu, denetime tabi şirketlerde ise denetçinin bu tespitlere ilişkin raporu.

(3) Bakanlık izninin, şirketin kuruluşunda ticaret sicili müdürlüğüne tescil başvurusundan önce, esas sözleşme değişikliklerinde ise genel kurul tarihinden önce alınması gerekir. Bakanlık izni alınmadan kuruluş ve esas sözleşme değişikliği işlemleri ticaret sicili müdürlüğüne tescil edilemez.

Sermayenin asgari tutarlara yükseltilmesi

MADDE 7 – (1) Sermayeleri ellibin Türk Lirasının altında olan anonim şirketler ile onbin Türk Lirasından az olan limited şirketlerin sermayelerini, 14/2/2014 tarihine kadar bu miktarlara yükseltmeleri gerekmektedir.

(2) Sermayelerini, 1/7/2012 tarihine kadar, mülga 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 272 ve 507 nci maddeleri uyarınca Bakanlar Kurulunun 2001/3500 sayılı Kararı (1) ile anonim ve limited şirketler için öngörülen asgari sermaye tutarına yükseltmeyen anonim ve limited şirketlerin de, birinci fıkra hükmü çerçevesinde sermayelerini yükseltmeleri gerekmektedir.

(3) Birinci ve ikinci fıkra kapsamında olan ve belirlenen süre içerisinde sermayelerini öngörülen tutarlara yükseltmeyen şirketler, bu sürenin sonunda infisah etmiş sayılırlar.

Yürürlükten kaldırılan hükümler

MADDE 8 – (1) 25/7/2003 tarihli ve 25179 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anonim ve Limited Şirketlerin Kuruluş ve Ana Sözleşme Değişikliği İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: İç Ticaret 2003/3) yürürlükten kaldırılmıştır.

(2) 24/8/2002 tarihli ve 24856 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anonim ve Limited Şirketlerin Sermayelerini Yeni Asgari Miktarlara Yükseltme Sürelerinin Uzatılmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: İç Ticaret 2002/4) yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 9 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.

 

(1)

19/01/2002 Tarihli Resmi Gazete       Sayı: 24645

 

6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 272 ve 507 nci maddelerinde anonim ve limited şirketler için öngörülen asgari esas sermaye miktarının artırılmasına ilişkin ekli Karar'ın yürürlüğe konulması; Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın 11/12/2001 tarihli ve 009626 sayılı yazısı üzerine, adı geçen Kanunun mezkur maddelerine göre, Bakanlar Kurulu'nca 22/12/2001 tarihinde kararlaştırılmıştır.

Ahmet Necdet SEZER

CUMHURBAŞKANI

 

22/12/2001 Tarihli ve 2001/3500 Sayılı Kararnamenin Eki KARAR

Madde 1 - 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 272 nci maddesinde anonim şirketler için beşmilyar Türk lirası olarak öngörülen asgari esas sermaye miktarı ellimilyar Türk lirasına, aynı Kanunun 507 nci maddesinde limited şirketler için beşyüzmilyon Türk lirası olarak öngörülen asgari esas sermaye miktarı beşmilyar Türk lirasına yükseltilmiştir.

Madde 2 - Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 3 - Bu Karar hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

 

KAMU GÖZETİMİ MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNDA DURUM

 

Kurumun uzun zamandır sesi çıkmıyordu. Esas itibariyle de ilk etapta faaliyette bulunan internet sitesinde bulunan bilgiler ( hala öyle ) eski ve öngörülen çalışma sisteminden de uzaktı. Ve görülen o ki bırakın UFRS TFRS meselesini yasa ve kurum adı açısından dahi birçok kavram kargaşası mevcut. Kurum mu Kurul mu belli değil.  14.6.2012 tarihinde yayınlanan 6328 sayılı yasada “KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNU” diye geçerken şimdi sitede başlık olarak KGK KAMU GÖZETİMİ MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU olarak geçiyor. Ancak 14.11.2012 tarihli duyuruda ise.. …önce Kurulca..  alt satırlarda ise …Kurumca… terimleri yer almaktadır.

Uzun süre UFRS nin 2013 de uygulanamayacağını idda ettim, yapılan eğitimlerin bir anlamı olmadığını gereksiz zaman ve para harcandığını idda ettim. Bilindiği gibi bir gecede Muhasebe Standartları Kurumu lağvedilmiş ve yerine bu kurum ihdas edilmişti.

 

Üstelik kurum vardı ama kurumdakiler yoktu. Müracaatlar ve eğitimler için 660 sayılı kararname çerçevesinde yetkili olabilecek kişiler için de  ( 15 yıllık meslek geçmişi şart ) önce Sakarya Üniversitesi sürekli eğitim merkezi de yer olarak gösterildi ama şimdi orası da ayrı bir muamma halinde. Temmuz ayında ilk müracaatları alacaklar her kursa katılana da içinde tüm bilgilerin bulunduğu, kaydedildiği Tablet PC dağıtacaklardı. ( Kurs Bedeli 5 gün için ~ 5.000.—civarındaydı.

Daha önce eski internet sitesinde yayınlanan iki önemli haber de şimdi ortalıkta yok;

1.       Tüm standartlar yeniden belirlenecek

2.       Standartların hazırlanması ve eskilerin revize edilmesi için danışmanlar kurulu kurulmuştur,

haberleri de siteyle birlikte yok oldu gitti.

 

Zaten kurumun başına geçecek üst kademe yöneticilerin seçilme ve atanma süreci ise hala devam ediyor, tüm müracaatlar TBMM’ye yapılacak ve atama değerlendirme ve sınavlar sonrası yapılacaktı. Hala bu süreç devam ediyor. Yani her şeyden önce Kurumun başına gelmesi gereken Başdenetçi belli değil.

İşe yön verecek olan 660 Sayılı KHK ise zaten 2.11.2011’ de yayınlanmış olmasına ağmen bugüne kadar bu çerçevede hiçbir adım atılmadı, nasıl atılsınki kurumun başkanı yok çalışanı yok. İnternet sitesinin büyük bir bölümü ise “çalışmalar devam ediyor…” modunda.

Kurum mu Kurul mu daha kendileri dahi karar veremediler ama; işte duyuru meseleyi ortaya koydu;

Muhasebe Standartlarının uygulama kapsamının belirlenmesine ilişkin duyuru

Türkiye Muhasebe Standartlarının Uygulanmasına İlişkin Duyuru

Türkiye Muhasebe Standartlarını uygulama kapsamına ilişkin olarak Kurulumuzun 14/11/2012 tarihli toplantısında, Türk Ticaret Kanunu’nun 88 inci ve Geçici 1 inci maddeleri ile 660 sayılı KHK’nın 9 uncu ve Geçici 1 inci maddeleri uyarınca 1/1/2013 tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemlerine ilişkin münferit ve konsolide finansal tabloların hazırlanmasında;

1) 660 sayılı KHK’da belirtilen kamu yararını ilgilendiren kuruluşların, 6102 sayılı Kanunun 397 nci maddesi çerçevesinde Bakanlar Kurulu kararıyla bağımsız denetime tabi olacakların ve aynı Kanunun 1534 üncü maddesinin ikinci fıkrasında sayılan şirketlerin münferit ve konsolide finansal tablolarının hazırlanmasında Türkiye Muhasebe Standartlarını uygulamasına,

2) Yukarıdaki kapsama dâhil olmayanlar için Kurumca bir belirleme yapılıncaya kadar yürürlükteki mevzuatın uygulanmasının devamına,

karar verilmiştir.

Karar Resmi Gazetede yayımlanmak üzere Başbakanlık’a gönderilmiştir.

Duyurulur.

Görülen o ki 1.1.2013 de eski tas eski hamam devam edecek. Kurum önce kurum olmak için çalışacak ki adaylar hakkında daha şimdiden ayyuka çıkmış söylentiler var, sonra da sistem için  çalışılacak.

Olayla ilgili haberle son durum;

 

Meclis, Kamu Denetçiliği Kurumu’na seçilecek “Baş Denetçi”yi seçiyor.  (10.11.2012)

 

Vatandaşla devlet arasında sorun çözmede ara buluculuk görevi yapacak olan Kamu Denetçiliği Kurumu'na Baş Denetçi seçimi için Meclis'te sona yaklaşıldı. Adaylar, Meclis'te Karma Komisyon karşısında adeta kıyasıya yarıştı. Adaylar içinde Eski Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz da bulunuyor.

Geçtiğimiz yasama yılında kabul edilen kanunla kurulmasına karar verilen Kamu Denetçiliği Kurumu için son hazırlıklar yapılıyor.

Kamu Denetçiliği Kurumuna seçilecek Baş denetçi aday adayları Meclise davet edildi. Meclis Dilekçe Komisyonu ile İnsan Hakları Komisyonunca oluşturulan Karma Komisyon, vatandaşın haklarını kamuya karşı koruyacak Baş denetçi aday adaylarını dinledi.

24 Aday Arasında 2 İsim Dikkat Çekiyor

Başvurusu kabul edilen 24 aday adayı arasında dikkat çeken isimler de vardı. Eski Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, siyasetçi Lütfü Esengün bunlardan bazıları...

Her bir adayın 5’er dakika dinlendiği toplantı basına kapalıydı. Dışarıda da sakin bir bekleyiş hakimdi.

Karma Komisyon, kararını ise en geç önümüzdeki Salı gününe kadar verecek. Belirlediği 3 adayı, Meclis Genel Kurulu'na sunacak.

İçlerinden sadece biri Kamu Denetçiliği Kurumuna Baş Denetçi olma şansını yakalayacak.

Bu sürecin tamamlanmasının ardından, kuruma başvuran yaklaşık 780 kişiden 5’i de Karma Komisyon tarafından kamu denetçisi seçilecek.

Seçilen denetçiler, yargıya taşınmamış olaylarla ilgili vatandaşın müracaatı üzerine hareket edecek.

Hem meslek odaları hem konuyl ilgili kurumlar tarafından özellikle meslek mensupları için inanılmaz zaman ve para harcandı, zorunlu eğitimler, seminerler, kitaplar defterler… sonuç koca bir sıfır. Yasanın yayınlanışından bugüne kadar sistemi kurmaya çalışanlar da bu yapılanmanın içinde yoklar, eğitimci olarak yetiştirilenler de aslında biliyorlarmı bilmiyorlar mı belli değil. Ancak bir geçek var uzun süre dile getirdiğim ;

1.       Bu sistemi “Sistem Savunma Mekanizmasının Bağlı” neden yaptığınızı savunabilirseniz haklısınız hiç sorun yaşamazsınız. Ama ya savunamazsanız ? Benzer başka bir kurumda tamamen ters bir uygulama varsa haklılık kararı nasıl oluşur ?

2.       Tek Düzen hesap planını dahi hala bilmeyen birsürü meslek mensubu yada denetleyici varken bu karmaşayı kim başaracak ?

Ben “Bukadar Serbesti Bizde Delikanlılığı Bozar” demiştim. Umarım sistem oluşacak kurum tarafından düzgün kaygan olmayan bir zemine oturtulur, yoksa zaten birçok sıkıntısı olan meslek mensuplarını ve yeni gelecek denetçileri birbirini yemekten ve mahkemelere düşmekten kimse kurtaramaz, hala adaletin uzun ve zor seyrettiği bir ortamda ortalık toz duman olur.

Saygılarımla,