Son dönemde sorulan sorular nedeniyle iki konu
hakkında aşağıdaki bilgileri paylaşmak, bilginin doğru halini ortaya koymak
açısından yararlı olacağı kanısındayız.
Tasfiye ile ilgili süre, tasfiyenin
sonuçlandırılması ile ilgili değil, tasfiye sonunda oluşan tasfiye payının
ortaklara dağıtımı ile ilgilidir.
Türk Ticaret Kanununun “Tasfiye Sonucu
Dağıtma” bağlıklı 543. maddesinde yer alan, tasfiye sonucu kalan varlığın, alacaklılara
üçüncü kez yapılan çağrı tarihinden itibaren bir yıl geçmedikçe
dağıtılamayacağına ilişkin hükümde yer alan bir yılık süre, 9.8.2016 tarihinden
itibaren altı aya indirildi.
Buna göre, tasfiye süreci altı aydan fazla da
sürebilir, bir yıldan fazla da. Sadece tasfiye sonucu kalan varlığın ortaklara
dağıtımı için alacaklılara yapılan çağrı sonrası bekleme süresi bir yıldan altı
aya indirildi.[1] Diğer bir deyişle, tasfiye
paylarının dağıtılması için alacaklılara yapılan çağrıdan sonra altı ay
beklemek yeterli olacak.
Olağan genel kurul toplantıları ile ilgili olarak
ise; Anonim şirketlerin genel kurul
yapma zorunluluğu zaten söz konusu. TTK’nın 409. maddesine göre anonim şirket
olağan genel kurul toplantıları, 617. maddesine göre de limited şirket olağan
genel kuru toplantıları her yıl faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde
yapılır.
Yine bilgilerin
dayanakları da metnin derli toplu olması amacıyla gerekçeleriyle birlikte
aşağıya alınmıştır.
TTK
Madde 543
4. Tasfiye sonucu dağıtma
1.
Tasfiye hâlinde bulunan şirketin
borçları ödendikten ve pay bedelleri geri verildikten sonra kalan varlığı, esas
sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa pay sahipleri arasında, ödedikleri
sermayeler ve imtiyaz hakları oranında dağıtılır. Tasfiye payında imtiyazın
varlığı hâlinde esas sözleşmedeki düzenleme uygulanır.
2.
Alacaklılara üçüncü kez yapılan çağrı
tarihinden itibaren altı ay geçmedikçe kalan varlık dağıtılamaz. Şu kadar ki,
hâl ve duruma göre alacaklılar için bir tehlike mevcut olmadığı takdirde
mahkeme altı ay geçmeden de dağıtmaya izin verebilir. Esas sözleşme ve genel
kurul kararında aksine hüküm bulunmadıkça, dağıtma para olarak yapılır.
GEREKÇE/Madde 543
Madde, 6762 sayılı Kanunun 447 nci
maddesine nazaran bir noktada değişiklik içermektedir. Şöyle ki;
Birinci fıkra: 6762 sayılı Kanunun
447 nci maddesinin birinci fıkrasında şirket borçları ödendikten sonra kalan
varlığın, esas sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadıkça, pay sahipleri arasında
ödedikleri sermayeler ve paylara bağlı olan imtiyaz hakları nisbetinde
dağıtılacağı” düzenlenmişken; Tasarı borçlar ödendikten sonra, önce ödenen pay
bedellerinin iadesini, daha sonra kalan mevcudun, esas sözleşmede aksi
öngörülmemişse pay sahipleri arasında ödedikleri sermayeler ve imtiyaz hakları
nispetinde dağıtılacağını hükme bağlamıştır. Mevcut hüküm, doktrinde çok
tartışılan ve pay bedelleri iade edilmeden yapılacak bir dağıtımın kanuna
aykırı imtiyazlar oluşturacağı eleştirisiyle karşılanan bir düzenlemedir.
Tasarı mezkur hükmü, öğretide genel kabul görmüş, hukuka ve hakkaniyete de
uygun olan görüş doğrultusunda değiştirmektedir.
TTK Madde 409
C) Toplantılar
1.
Genel kurullar olağan ve olağanüstü toplanır.
Olağan toplantı her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılır. Bu
toplantılarda, organların seçimine, finansal tablolara, yönetim kurulunun yıllık raporuna, kârın kullanım şekline,
dağıtılacak kâr ve kazanç paylarının oranlarının belirlenmesine, yönetim kurulu
üyelerinin ibraları ile faaliyet dönemini ilgilendiren ve gerekli görülen diğer
konulara ilişkin müzakere yapılır, karar alınır.
2.
Gerektiği takdirde genel kurul olağanüstü
toplantıya çağrılır.
3.
Aksine esas sözleşmede hüküm bulunmadığı
takdirde genel kurul, şirket merkezinin bulunduğu yerde toplanır.
GEREKÇE/Madde
409
Hüküm,
6762 sayılı Kanunun 364 üncü maddesinin tekrarıdır. 6762 sayılı Kanunda yer
alan, yorum güçlüklerine yol açan, hiçbir uygulaması bulunmayan ve kâr payı
avansı karşısında anlamını tamamen yitiren yılda bir kaç defa kâr dağıtan
anonim şirketlere ilişkin hüküm, Tasarıya alınmamıştır.
Üçüncü
fıkrada genel kurulun, esas sözleşmede öngörülmek şartıyla şirket merkezinin
bulunduğu yer dışında Türkiye’de veya başka bir yerde toplanmasına olanak
sağlanmıştır. Toplantının yurt dışında yapılma sorunu ile ilgili olarak,
içtihat ve doktrin kapısı açıktır. Tasarıya bu konuda katı bir hüküm konulması
uygun bulunmamıştır.
TTK
Madde 617
1. Genel kurul müdürler tarafından
toplantıya çağrılır. Olağan genel kurul toplantısı, her yıl hesap döneminin
sona ermesinden itibaren üç ay içinde yapılır. Şirket sözleşmesi uyarınca ve
gerektikçe genel kurul olağanüstü toplantıya çağrılır.
2. Genel kurul, toplantı gününden en az
onbeş gün önce toplantıya çağrılır. Şirket sözleşmesi bu süreyi uzatabilir veya
on güne kadar kısaltabilir.
3. Toplantıya çağrı, azlığın çağrı ve
öneri hakkı, gündem, öneriler, çağrısız genel kurul, hazırlık önlemleri,
tutanak, yetkisiz katılma konularında anonim şirketlere ilişkin hükümler,
Bakanlık temsilcisine ilişkin olanlar hariç, kıyas yoluyla uygulanır. Her ortak
kendisini genel kurulda ortak olan veya olmayan bir kişi aracılığıyla temsil
ettirebilir.
4. Herhangi bir ortak sözlü görüşme
isteminde bulunmadıkça, genel kurul kararları, ortaklardan birinin gündem
maddesi ile ilgili önerisine diğer ortakların yazılı onayları alınmak suretiyle
de verilebilir. Aynı önerinin tüm ortakların onayına sunulması kararın
geçerliliği için şarttır.[2]
GEREKÇE/Madde
617
Tasarının 617 nci maddesi, son
fıkrası hariç, yenilik içermemektedir. Sayılan konularda anonim şirket
hükümlerine göndermede bulunmak suretiyle maddeye derinlik kazandırılmıştır.
Son fıkra, anonim şirket yönetim
kurulu kararları için öngörülmüş bulunan bir karar verme usulünün limited
şirkette genel kurul kararlarının alınmasında uygulanması amacıyla kaleme
alınmıştır. Gerçekten 6762 sayılı Kanunun 330 uncu maddesinin dördüncü fıkrası
ve Tasarının 390 ıncı maddesinin dördüncü fıkrası hükmü uyarınca, yazılı bir
öneriye yazılı olarak katılmak suretiyle yönetim kurulu kararı alınabilir. Bu
tür kararlar yabancı öğretide sirküler karar diye anılır. Sirküler karar
limited şirketler genel kurul kararlarının alınmasında büyük bir ihtiyaca cevap
verebilir. Limited şirketlerde yazılı oya izin verildiğine göre, sirküler
karara da kanunen olanak tanımak eşyanın doğası gereğidir.
[1]
15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 68 inci maddesi
ile bu fıkrada yer alan “bir yıl” ibareleri “altı ay” şeklinde
değiştirilmiştir.
[2] Sirküler Genel Kurul tekniği.
