MUHASEBE
MESLEK MENSUPLARININ ETİK EĞİTİMİ VE ETİK SÖZLEŞME YAPILMASI HAKKINDA TEBLİĞ
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Tebliğin amacı; etik öğrenme yönünde isteklilik yaratarak, etik eğitimi
ve etik davranış gelişimini sağlamak üzere, muhasebe meslek mensupları ile
bunların bağlı oldukları meslek odası arasında yapılacak etik sözleşmenin ve
sözleşme yapılması öncesinde meslek mensubunun tabi olacağı etik eğitiminin
usul ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve
Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında serbest muhasebeci mali müşavir ya da
yeminli mali müşavir ruhsatı almış meslek mensuplarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3
– (1) Bu Tebliğ; 19/10/2007 tarihli ve
26675 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve
Yeminli Mali Müşavirlerin Mesleki Faaliyetlerinde Uyacakları Etik İlkeler
Hakkında Yönetmeliğin 7 nci maddesi, 11/6/1990 tarihli ve 20545 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali
Müşavirler Odaları Birliği Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının
(a), (b), (e), (k) ve (m) bentleri ile 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(j), (k) ve (m) bentlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 –
(1) Bu Tebliğde geçen;
a) Birlik:
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları
Birliğini (TÜRMOB),
b) Etik
eğitim: Bağlı olduğu Oda ile etik sözleşme imzalama isteğinde olan muhasebe
meslek mensubunun, sözleşme yapma öncesinde katılacağı, uzaktan eğitim ve yüz
yüze eğitim yöntemleri ile yürütülen eğitim faaliyetlerini,
c) Etik
eğitim internet sitesi: Uzaktan eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi amacı ile
TÜRMOB tarafından oluşturulmuş internet sitesini,
ç) Meslek
mensubu: Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ile Yeminli Mali Müşavirleri,
d) Odalar:
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odaları ile Yeminli Mali Müşavirler
Odalarını,
e) TESMER:
Birlik Temel Eğitim ve Staj Merkezini,
f) TÜRMOB
Etik Komitesi: Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin
Mesleki Faaliyetlerinde Uyacakları Etik İlkeler Hakkında Yönetmeliğin 5 inci
maddesi gereği Birlik bünyesinde oluşturulmuş komiteyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Etik Eğitim
Eğitim yöntemi
MADDE 5 –
(1) Etik eğitim; Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu tarafından belirlenen
eğitim modülü ve eğitim programına uygun olarak;
a) Teorik
eğitim konuları için uzaktan eğitim yöntemi ile Birlik tarafından oluşturulacak
etik eğitim internet sitesi üzerinden,
b)
Uygulamalı eğitim konuları için Odalarda yüz yüze eğitim yöntemi ile,
yürütülür.
Eğitim konuları
MADDE 6 –
(1) Uzaktan eğitim ve yüz yüze eğitim yöntemleri ile yürütülen etik eğitim
aşağıdaki eğitim konularını kapsar:
a) Etik
bilgisi;
1) Muhasebede
etik beklentiler ve tehditler,
2) Muhasebe
skandalları ve itibar ile güvenin yeniden kurulmasının önemi,
3) Etik
Teoriler,
4) Ahlaki
Gelişim Teorisi,
5) Muhasebede
ahlaki düşünce geliştirme.
b) Etik
duyarlık;
1) Mesleki
nitelikler,
2) Muhasebede
Etik Standartlar ve ahlaki davranış kuralları,
3) Meslek
Mensubunun mesleğe olan sorumluluğu,
4) Meslek
Mensubunun müşteriye olan sorumluluğu,
5) Meslek
Mensubunun kamuya olan sorumluluğu,
6) Disiplin
suçları.
c) Etik
karar verme;
1) Etik karar
verme modelleri,
2) Muhasebede
etik sorunlar,
3) İlke bazlı
yaklaşım ve mesleki yargı,
4) Denetçinin
bağımsızlığı,
5) Gerçeğe
uygun finansal raporlamanın önemi ve kazançların yönetimi,
6) İşletmelerde
sosyal sorumluluk muhasebesi ve sosyal raporlama,
7) İşyeri
etiği,
8) Kültürlerarası
etik,
9) İşletmelerde
etik ortam ve kurumsal yönetişimin önemi,
10) Muhbirlik
politikası.
ç) Etik
Davranış;
1) Muhasebede
etik ile ilgili örnek olay çalışmaları: Gerçek yaşamdan olaylar ele alınarak
etik problemlerin ortaya konması, ihlal edilen etik standartların belirlenmesi,
ahlaki düşünce süreci ve karar verme modellerinin tartışılması.
Etik eğitim başvurusu, süresi ve eğitimin
tamamlanması
MADDE 7 –
(1) Serbest ya da bir işyerine bağlı olarak mesleki faaliyete başlayacak olan
meslek mensuplarından veya Tebliğin yayımından önce serbest ya da bir işyerine
bağlı olarak çalışmakta olanlardan, bağlı oldukları Oda ile etik sözleşmesi yapmak isteyenler etik
eğitimi almak üzere Birlik tarafından oluşturulan etik eğitimi internet sitesi
üzerinden eğitim kaydını yaptırır ve odaya bildirir.
(2) Eğitim
katılımcısı, uzaktan eğitimde, eğitim konularını; yirmi saat ve iki haftalık
süreç içerisinde tamamlar ve derslere devam Birlik tarafından izlenir. Eğitim
sürecinde etik bilgisi, etik duyarlık, etik karar verme ve etik davranış konu
başlıkları için eğitim değerlendirmeleri yapılır. Başarılı olanlara uzaktan
etik eğitimi tamamlama belgesi verilir.
(3) Uzaktan
etik eğitimi tamamlama belgesi yüz yüze eğitim faaliyetlerinin planlanabilmesi
ve programının yapılabilmesi için bağlı olunan Odaya verilir. Odalar, bu belgenin
alınmasından itibaren en geç bir ay içerisinde yüz yüze eğitim faaliyetlerini
gerçekleştirirler.
(4) Odalarda
yürütülecek yüz yüze eğitim faaliyetleri, her bir eğitim grubu için altı saat
ve iki günlük süreç içerisinde tamamlanır ve derslere devam durumu Odalar
tarafından izlenir. Yüz yüze eğitim faaliyeti eğitimin değerlendirmesi ile
tamamlanır. Başarılı olanlara etik eğitimi tamamlama belgesi verilir.
(5) Bu Tebliğ ile düzenlenen etik eğitimi,
3568 sayılı Kanunun 44 üncü maddesinde belirtilen mesleki geliştirme eğitimi
konuları arasında yer alan etik eğitiminden ayrı olarak değerlendirilir. Bu
eğitimler, bir diğeri için muafiyet sağlamaz.
Etik eğitim sorumluları
MADDE 8 –
(1) Etik eğitim;
a) Uzaktan
eğitim faaliyetleri, TÜRMOB Etik Komitesi ile Birlik Temel Eğitim ve Staj
Merkezinin (TÜRMOB - TESMER),
b) Yüz yüze
eğitim faaliyetleri, katılımcıların kayıtlı olduğu Odaların,
sorumluluğunda
yürütülür.
Etik eğitim bedeli
MADDE 9 –
(1) Uzaktan eğitim ve yüz yüze eğitim yöntemleri ile yürütülen etik eğitim için
bir bütün olarak etik eğitim bedeli Birlik tarafından belirlenebilir. Ancak,
belirlenen bedel, memur maaş taban aylığı katsayısının elli sayısı ile çarpımı
sonucu bulunan tutardan çok olamaz. Etik
eğitiminin bedelinin belirlenmesi durumunda bu bedel, eğitime kayıt öncesinde
Birlik tarafından belirlenerek duyurulan banka hesaplarına katılımcı tarafından
yatırılır. Belirlenmiş eğitim bedelinin ödenmemesi durumunda eğitim kaydı
yapılmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Muhasebe
Meslek Etiği Sözleşmesi
Muhasebe meslek etiği sözleşmesi
MADDE 10 –
(1) Serbest ya da bir işyerine bağlı olarak mesleki faaliyete başlayan veya
Tebliğin yayımından önce serbest ya da bir işyerine bağlı olarak çalışmakta
olan meslek mensuplarından, etik eğitimi tamamlayarak etik eğitimi tamamlama
belgesi almış meslek mensupları ile bağlı oldukları Oda arasında Ek-1’de örneği
yer alan Muhasebe Meslek Etiği Sözleşmesi iki örnek olarak imzalanır.
(2) İmzalanan sözleşmenin bir örneği meslek
mensubuna verilir. Sözleşmenin diğer örneği, meslek mensubunun özlük dosyasına
konulur.
(3) Muhasebe Meslek Etiği Sözleşmesi, sadece
etik eğitimi tamamlama belgesi almış olan meslek mensupları ile imzalanır.
Muhasebe
meslek etiği taahhütnamesi
MADDE 11 –
(1) Bağlı olduğu Oda ile muhasebe mesleği etik sözleşmesini imzalayan meslek
mensubuna, Oda tarafından işyerinin görünür bir yerine asabileceği şekilde
düzenlenmiş, Ek-2’de örneği yer alan Muhasebe Meslek Etiği Taahhütnamesi
verilir.
Muhasebe
meslek etiği sözleşmesi imzalayan meslek mensuplarının ilanı
MADDE 12 – (1)
Muhasebe Meslek Etiği Sözleşmesi imzalayan meslek mensuplarının listesi, takip
eden ayın ilk haftasından başlayarak düzenli olarak bağlı oldukları odanın
internet sitesi üzerinden ilan edilir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
Muhasebe meslek etiği sözleşmesinin feshi
MADDE 13 –
(1) Muhasebe Meslek Etiği Sözleşmesi;
a) Meslek
mensubunun, 3568 sayılı Kanuna, bu Kanun ile ilgili yönetmelik, tebliğ, genelge
ve mecburi meslek kararlarına uyumsuz tutum ve davranışta bulunduğu disiplin
kurullarınca tespit edilmesi halinde oda yönetim kurulunca tek taraflı olarak,
b) Meslek
mensubunun mesleki faaliyetini terk etmesi veya meslek ruhsatını Birliğe iade
etmesi halinde oda yönetim kurulu kararına istinaden tek taraflı olarak,
c) İsteği ve
Odaya bildirimde bulunması halinde meslek mensubu tarafından,
feshedilebilir.
(2)
Sözleşmesi fesih olanlar, Oda internet sitesinde;
a) Uygun
olmayan davranışlar nedeniyle,
b) Ruhsatın
iadesi veya nakil nedeniyle,
ibarelerinden
birisi ile ilan edilir.
Yürürlük
MADDE 14 –
(1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15 –
(1) Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli
Mali Müşavirler Odaları Birliği Yönetim Kurulu yürütür.
Ek-1
MUHASEBE
MESLEK ETİĞİ SÖZLEŞMESİ
“Etik
Eğitimi”ni tamamlayan, YMM/SMMM ______________________ ve _______________
YMM/SMMM Odası arasında iki örnek olarak düzenlenmiş bu sözleşme, ____ /
_______ / 201__ tarihinde imzalanmıştır.
SMMM/YMM _______________ _______________ ____________,
bu sözleşme ile;
1) 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa, Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlerin Mesleki Faaliyetlerinde Uyacakları Etik
İlkeler Hakkında Yönetmeliğe ve 3568 sayılı Kanun çerçevesinde çıkartılmış
diğer yönetmelik, tebliğ ve genelge hükümlerine uymayı,
2) Mesleğin toplumsal bir hizmetin yerine
getirilmesine ilişkin olduğu bilinci ile meslek mensuplarının üstlendiği sosyal
sorumlulukların gerekleri çerçevesinde mesleki faaliyeti ifa etmeyi,
3) Mesleki görevi dürüstlük, tarafsızlık, insan
haklarına saygı, kamu yararını gözetme ve hukukun üstünlüğü ilkeleri
doğrultusunda yerine getirmeyi,
4) Dil, din, felsefi inanç, ırk, yaş, bedensel
engelli ve cinsiyet ayırımı yapmadan, fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve
uygulamalara meydan vermeden hizmet vermeyi,
5) Rekabet anlayışını daha kaliteli hizmet
sunumu biçiminde oluşturmayı,
6) Mesleki
faaliyet ve davranışlarda, güvenilirlik ve saygınlık sağlamaya öncelik vermeyi,
7) Temel
etik ilkeler olan;
Dürüstlük
Tarafsızlık
Mesleki
Yeterlik ve Özen
Gizlilik
Mevcut kanun
ve yönetmeliklere uymayı ve mesleğin itibarını zedeleyecek her türlü
davranıştan kaçınmayı ifade eden, “Mesleki Davranış” ilkelerine uymayı,
1) Temel
etik ilkelerine uymakla ilgili; kişisel çıkar, yeniden değerlendirme, taraf
tutma, yakınlık ve yıldırma amaçlı tehditlerin ortaya çıkması halinde, bunları
ortadan kaldıracak önlemleri almayı,
2) Temel
etik ilkelerin uygulanması ile ilgili etik çatışma ortaya çıkması halinde, etik
çatışmanın çözümüne ilişkin olarak Oda’dan yardım almayı,
3) Önemli
bir hata ya da yanıltıcı biçimde hazırlanmış veya gizlenmiş ifadeler içeren bir
bilgiyi ya da bu bilgiyle hazırlanmış bir raporu dikkate almamayı,
4) Mesleki
yeterliğin elde edilmesini ve korunması sağlayan eğitimi sürekli hale
getirmeyi,
5) Aday
meslek mensuplarının staj süresi boyunca mesleki eğitimleri için gerekli özeni
göstermeyi,
6) Mesleki
hizmetler ve iş tecrübeleri ile ilgili olarak abartılı iddialarda bulunmamayı,
7) Diğer
meslek mensuplarına yönelik doğrulanmamış karşılaştırmalar ve küçültücü
göndermeler yapmamayı,
8) Yeni bir
müşteriyi kabul etmeden önce, bu tür bir iş kabulünün temel etik ilkelere
yönelik bir tehdit yaratmayacağından emin olmayı,
9) Sunulan
hizmetler için, Oda tarafından belirlenmiş ücretlere uymayı,
10) Mesleki
hizmetlerinin tanıtımı konusunda, 21/11/2007 tarihli ve 26707 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik
ve Yeminli Mali Müşavirlik Mesleklerine İlişkin Haksız Rekabet ve Reklam Yasağı
Yönetmeliği hükümlerine uymayı,
11) Temel
etik ilkelere uyumla ilgili tehdit oluşturabilecek hediye tekliflerini kabul
etmemeyi,
12)
Müşteriye ait para ve diğer varlıkları emanet olarak kabul etmemeyi,
13) Mesleki
faaliyeti, kabul edilmiş standartlara göre yerine getirmeyi,
14)
Müşterilere ait işlerin yerine getirilmesinde zamanlılık ve kaliteyi gözetmeyi,
15) Meslek
ifası nedeniyle edinilen bilgileri kendisinin veya üçüncü kişilerin çıkarları
için kullanmamayı,
16) Meslek onurunu
zedeleyecek her türlü davranıştan kaçınmayı,
17) TÜRMOB
tarafından hazırlanan Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali
Müşavirlerin Mesleki Faaliyetlerinde Uyacakları Etik İlkeler Hakkında
Yönetmeliğe ve bu Yönetmeliğe göre oluşturulacak etik davranış ilke ve
değerlerine bağlı olarak görev yapmayı ve hizmet sunmayı, eğitimini alarak,
okuduğu ve öğrendiği etik kodları uygulamayı; etik davranışı yaşamın her
alanında ortaya koymayı,
taahhüt
etmiştir.
____ /
______ /
__
_______ İmza
_______
______İmza ______
YMM /
SMMM/
YMM / SMMM Odası Başkanı
______________________ _______________________
Ek-2
MUHASEBE
MESLEK ETİĞİ TAAHHÜTNAMESİ
YMM / SMMM
_______________ ___________ ____________________,
üyesi olduğu
Oda ile “Muhasebe Meslek Etiği Sözleşmesi”ni imzalamış ve bu sözleşme ile;
1- Mesleğin
toplumsal bir hizmetin yerine getirilmesine ilişkin olduğu bilinci ile meslek
mensuplarının üstlendiği sosyal sorumlulukların gerekleri çerçevesinde mesleki
faaliyeti yerine getirmeyi,
2- Dil, din,
felsefi inanç, ırk, yaş, bedensel engelli ve cinsiyet ayırımı yapmadan, fırsat
eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalara meydan vermeden hizmet vermeyi,
3- Mesleği
dürüstlük, tarafsızlık, insan haklarına saygı, kamu yararı ve hukukun üstünlüğü
ilkeleri doğrultusunda yerine getirmeyi,
4- Temel
etik ilkelerin uygulanması ile ilgili etik çatışma ortaya çıkması halinde,
çatışmanın çözümüne ilişkin olarak Oda’dan yardım almayı,
5- Serbest
Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlerin Mesleki Faaliyetlerinde
Uyacakları Etik İlkeler Hakkında Yönetmeliğe ve diğer mevzuata uyarak, mesleği
kabul edilmiş standartlara göre yerine getirmeyi,
6- Eğitimini
alarak, okuduğu ve öğrendiği etik kodları uygulamayı; etik davranışı yaşamın
her alanında ortaya koymayı,
taahhüt
etmiştir.
Tarih : .../ …/ ……
No: …………………….
Meslek Mensubu Oda Başkanı TÜRMOB Genel
Başkanı
_______ İmza _______ ______İmza ______ ______İmza
______
___________________ ___________________ ___________________
