TÜRK TİCARET KANUNU YOL HARİTASI

 

30 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6335 sayılı Kanun ile “Türk Ticaret Kanunu” İle “Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü Ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun” da bazı değişiklikler yapılmıştı. Yapılan değişiklikler çerçevesinde yasaya tabi tüm kurumların önüne belirgin tarihlerde uymaları gereken bir takvim çıktı. Yasanın birçok maddesinin birbirinden farklı yürürlük tarihleri olması nedeniyle yeniden bir yol haritasını hatırlamakta yarar var. Aşağıda tarihler itibariyle kısa bir çalışma yapılmıştır. Halen yürürlükte olan kuralların da ne olduğunu hatırlamak açısından bazı geçmiş tarihler de takvimde yer almaktadır. Yararlı olması dileğiyle.

Saygılarımızla,

 

01 Temmuz 2012

• Genel Kurul Toplantılarının Online Yapılabilmesi

Genel Kurul toplantılarının fiziki olarak yapılması önemli güçlükler arz etmektedir. Getirilen bu düzenleme ile pay sahiplerinin fiziken toplantıya katılmasalar bile haklarından haberdar olmaları ve oy kullanabilmeleri sağlanacaktır. Genel Kurulların elektronik ortamda yapılabilmesine ilişkin uygulama esasları bir Tüzük ile düzenlenecektir. Öte yandan, taraflar esas sözleşmelerinde açıkça kararlaştırmışlarsa, üyelerin bir kısmının fiziki olarak hazır bulunması durumunda, karma sistem uygulanıp diğer kısım üyeler elektronik ortamda oy kullanabilirler.

Online yapılan toplantıların geçerliliği konusunda ise kararların öncelikli olarak güvenli elektronik imzayla atılması veya daha sonrasında fiziki imza ile kayıt altına alınması öngörülmüştür.

• Tek ortaklı Şirketlerin Kurulabilmesi

Yeni TTK’ nın düzenlemesine göre bir anonim şirket tek kişi tarafından başkaca bir ortağa gereksinim duymaksızın kurulabileceği gibi sonradan da bu durumun ticaret siciline tescili kaydıyla tek kişilik hale gelebilecektir. Bu sayede mevcut sayı kuralına uyularak kurulan şirketlerin sonradan tek ortağa düşmesi halinde şirketin fesih tehlikesi ile karşılaşma olasılığı ortadan kaldırılmıştır.

Limited şirketin kurulması için gerekli olan en az iki kişi olma asgari sınırı da kaldırılmıştır. Yeni düzenleme ile tek kişilik limited şirketlerin kurulması mümkün hale gelmiştir. Yeni düzenlemeye göre; tek kişilik Limited şirket kurulması ya da sonradan ortak sayısının bire inmesi halinde bu durumunda keyfiyetin 7 gün içinde bağlı bulunduğu ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi gerekecektir.

• Ortakların şirketlere borçlanmalarının yasaklanması

İştirak taahhüdünden doğan borçlanmalar hariç, pay sahipleri şirkete borçlanamazlar. Aykırı durumlarda üçyüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar.

• İsteyen şirketlerin kayıtlı sermaye sistemine geçmeleri 

9 Ağustos 2012

Bu tarihten İtibaren Kâr Payı Avansı Dağıtmak Mümkün. Kâr payı avansı tutarları alınan kararı izleyen en geç 6 hafta içerisinde ödenir. ( Gelir Vergisi yasasının  94-6-b-i maddesinin ve Kurumlar Vergisi yasasının 13 maddesi ile 6 sayılı KV Tebliği esaslarına bunun yanında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı eliyle. 9.8.2012 tarih ve 28379 sayılı resmi gazetede yayınlanan” KÂR PAYI AVANSI DAĞITIMI HAKKINDA TEBLİĞ“  tebliğ şartlarına özellikle dikkat edilir.) 

13 Ağustos 2012

• Şirketlerin esas sözleşmelerdeki genel hükümlerin bu kanuna göre revizyon ve/veya tamamlanması
• Anonim şirketler esas sözleşmelerini ve limited şirketler şirket sözleşmelerini, yayımı tarihinden itibaren onsekiz ay içinde Türk Ticaret Kanunuyla uyumlu hâle getirirler. Bu süre içinde gerekli değişikliklerin yapılmaması hâlinde, esas sözleşmedeki ve şirket sözleşmesindeki düzenleme yerine Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

   a . Yönetim Kurulu’nun görev ve yetkilerinin düzenlenmesi
   b. Yönetim Kurulu’nun görev ve yetki paylaşımına ilişkin İç Yönerge hazırlanması
   c. Yönetim Kurulu’nun toplantı nisabının belirlenmesi
   d. Yönetim Kurulu’na üye seçme / aday önerme hakkının tanınması
   e. Yönetim Kurulu Başkanının ve/veya Vekilinin genel kurulca seçimi
   f. Yönetim Kurulu üyelerinin bilgi alma hakkı
   g. Oy hakkının kullanılmasına ilişkin olarak esas sözleşmedeki düzenlemelerin yeni kanun’a uyumlu  hale getirilmesi

• Esas sözleşme değişiklikleri için yapılacak genel kurullarda toplantı nisabı aranmaz, kararlar toplantıda mevcut oyların çoğunluğu ile alınır. 

30 Eylül 2012

• Yönetim Kurulunda yer alan Tüzel Kişi temsilcilerinin istifası (Yeni TTK Madde 359)

TTK yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan AŞ yönetim kurulu üyeleri ve limited şirketi müdürleri görevlerine, boşalma, ayrılma hali hariç süreleri sonuna kadar devam edeceklerdir. Ancak yönetim kurulu üyeleri arasında tüzel kişi temsilcisi bulunan şirketlerde, bu üyeler istifa edecek ve yerlerine tüzel kişi veya başkaları seçileceklerdir.

Ayrıca yönetim kurulu üyelerinin en az dörtte birinin yükseköğrenim görmüş olması zorunludur. Tek üyeli yönetim kurulunda bu zorunluluk aranmaz.

• Tüm ortakların hep birlikte müdür sıfatı ile temsil olunan Ltd.Şti.’ lerde yeniden müdür belirlenmesi.

Tüm ortakların hep birlikte müdür sıfatı ile idareci ve temsilci olunduğu Limited Şirketlerde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihinden itibaren 3 aylık süre içerisinde yeniden müdür belirlemesinin yapılması gerekmektedir.

• Sözleşmelerden bileşik faiz öngören hükümlerin çıkartılması için son gün. (Yeni TTK Madde 8)

Eski TTK'da bileşik faiz uygulanması için borçlu bakımından ticari iş olması yeterli iken, Yeni TTK ile her iki taraf bakımından da ticari iş olma şartı getirilmiştir. Eski TTK uyarınca bir tacire tacir olmayan bir vatandaşın para vermesi durumunda bileşik faiz uygulanabiliyorken, Yeni TTK ile bu mümkün olmayacaktır. Her iki taraf da tacir olmak zorundadır. Tacir olmayanlar arasındaki sözleşmelerde buradaki düzenlemeler uygulanmayacaktır.

Yeni TTK, 6095 sayılı Kanun ve 6098 sayılı Borçlar Kanununda faiz ve temerrüt faizine yönelik yapılan düzenlemeler birbiriyle paralellik arz etmektedir. Yeni TTK ile birlikte artık ticari işlerde faizin serbestçe belirlenebilmesi düşüncesi esas olmakla birlikte, bileşik faiz uygulamasının kapsamı daraltılmış olmaktadır. Bileşik faiz, yalnız cari hesaplarla her iki taraf bakımından da ticari iş niteliğinde olan ödünç sözleşmelerinde geçerli hale getirilmiştir. Eski TTK'da bileşik faiz uygulanabilmesi için işin borçlu bakımından ticari iş olması yeterli idi.

Sözleşmelerde yapılacak değişiklikler nedeniyle damga vergisi doğmayacaktır. Buna ilişkin düzenlemeye 6103 sayılı Yürürlük Kanununun dokuzuncu maddesinde yer verilmiştir.

• Yönetim kurulu üyelerinin en az dörtte birinin yükseköğrenim görmüş olması zorunluluğunun başlaması. 

1 Ocak 2013

Türkiye Muhasebe Standartları ve Türkiye Finansal Raporlama Sistemine Geçiş

Şirketlerin defterlerini Türkiye Muhasebe Standartları'na (TMS) ve Türkiye Finansal Raporlama Sistemi'ne (TFRS) uygun tutmak ve finansal raporlamaları bu standartlara göre hazırlamak zorundadırlar. Bununla ilgili olarak Kamu Gözetim Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulunun yayınlayacağı tebliğler belirleyici olacaktır. (Ancak son yapılan düzenlemeler çerçevesinde bu konunu yürürlülüğü neredeyse kalmadı gibi.) (Geçici Madde 6 birinci fıkra)

 

14 Şubat 2013

• Oy haklarının kullanılmasına ilişkin sınırlamaya dair hükmün yürürlüğe girmesi (Yeni TTK 6102 Madde 201 , 6103/19)
• Ticaret şirketleri veya kooperatiflerin eski türlerine dönmek istemeleri halinde bu işlem için son gündür(6102/Geçici 4). 

1 Mart 2013

Anonim, Limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketin yetkili organı tarafından Denetçi Seçimi

Kanunun 400 üncü maddesinde öngörülen denetçi, anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketin yetkili organı tarafından en geç 1/3/2013 tarihine kadar seçilir. Seçim ile birlikte eski Kanuna göre görev yapan denetçinin görevi sona erer. Mevcut yapıda murakıplık, herhangi bir mesleki bilgi ve şartı gerektirmediği için kendisinden beklenen işlevi yerine getirememektedir. Yeni TTK ile birlikte bağımsız denetim, şirketlerin ölçekleri ile paralel olarak, serbest muhasebeci mali müşavir, yeminli mali müşavir veya bu kişilerin kuracakları bağımsız denetim şirketleri tarafından yapılacaktır. Getirilen bu yeni sistemde murakıplık müessesesi şirketin bir organı olmaktan çıkarılmıştır. 

31 Mart 2013

• Bağımsız denetçinin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek denetime tabi tutulan şirketlerin yetkili organı tarafından seçilmesi için belirlenen son tarih. Yapılacak bu seçim ile birlikte 6762 sayılı Kanuna göre görev yapan murakıbın görevinin sona erdiği tarih. ( Yeni TTK Madde 400, 397 ve geçici madde 6 ikinci fıkra)
• Yevmiye Defteri ile Yönetim Kurulu Karar Defterinin kapanış onayının yapılması için son gün. (6102/64-3). Ancak 28.3.2013 tarihinde kabul edilen 6455 sayılı yasa ile bu tarihler değişti.  Yevmiye Defteri için hesap dönemini takip eden 6 ay Karar defteri için bir ay oldu. 

1 Temmuz 2013

• Anonim şirketlerin "esas sözleşmelerini” ve limited şirketlerin "şirket sözleşmelerini” Yeni TTK'ya uyumlu hale getirmeleri için son gün. ( Yeni TTK 6103 Madde 22)
• Anonim, Limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler için  bir web  sitesi kurma zorunluluğu getirilmiştir. Her sermaye şirketi bir internet sitesi açmak, şirketin internet sitesi zaten mevcutsa bu sitenin belli bir bölümünü Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda belirtilen hususlara ayırmak zorundadır.
• Nama yazılı hisselerin devri ile ilgili esas sözleşmelerdeki hükümlerin yeni kanunla uyumlu hale getirilmesinin son günü. 

1 Ekim 2013

• Anonim şirketler esas sözleşmelerini ve limited şirketler şirket sözleşmelerinin Yeni TTK'ya uyumlu hâle getirilmesi için son gün (Yürürlük Kanunu Madde 22)
• Anonim şirketin esas sözleşmesinde veya bir limited şirketin şirket sözleşmesinde genel kurulun toplantı ve karar nisaplarına ilişkin Yeni TTK'ya uygun düzenleme yapılması için son gün (Yürürlük Kanunu Madde 26)
• İnternet Sitesi Açma Zorunluluğu (Madde 1524 ve Geçici Madde 8)

Sermaye şirketleri bir internet sitesi açmak, şirketin internet sitesi zaten mevcutsa belli bir bölümünü yeni TTK nın belirlediği hususlara ayırmak zorundadırlar. İnternet sitesini bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren üç ay içinde (yani 30 Eylül 2013 tarihine kadar) oluşturmayan anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, limited şirket müdürleri ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirkette yönetici olan komandite ortaklar altı aya kadar hapis ve yüz günden üçyüz güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılırlar.

İnternet sitesine konulması gereken içeriği usulüne uygun bir şekilde koymayan, anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, limited şirket müdürleri ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirkette yönetici olan komandite ortaklar; üç aya kadar hapis ve yüz güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılırlar. 

1 Ocak 2014

Yeni TTK Madde 39 ikinci fıkra uyarınca ticari belgelerde yer alacak bilgilere ilişkin yükümlülüğün yürürlüğe girdiği tarih (eski belgelerin kullanılmasına ilişkin son tarih) Anonim, Limited Ve Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerin kullandığı belgelerde aşağıdaki bilgilerin bulunması zorunlu.

 

a. Ticaret Unvanı

b. İşletmenin Merkezi

c. Ticaret Sicili Numarası

d. İnternet Sitesi Adresi (İnternet Sitesi Oluşturmakla Yükümlü Olanlar)

Bilgilerin Belgelerde Gösterilmesine İlişkin Yükümlülük 1 Ocak 2014 Tarihinde Yürürlüğe Giriyor. Bu hükme uymayanlar için 2.000 TL idari para cezası kesilir. 

14 Şubat 2014

Anonim ve limited şirketlerin sermayelerini, Yeni TTK'nın 332 ve 580 inci maddelerinde öngörülen tutarlara yükseltmeleri için son tarih (Yürürlük Kanunu 6103 Madde 20)

Anonim ve limited şirketler, Türk Ticaret Kanununun yayımı tarihinden itibaren üç yıl içinde sermayelerini, anılan Kanunun 332 ve 580 inci maddelerinde öngörülen tutarlara yükseltirler; aksi hâlde mezkûr sürenin sonunda infisah etmiş sayılırlar.

Sermayenin Türk Ticaret Kanununda öngörülen tutara yükseltilmesi için yapılacak genel kurullarda toplantı nisabı aranmaz, kararlar toplantıda mevcut oyların çoğunluğu ile alınır ve şartları bulunsa bile 6762 sayılı Kanunun imtiyazlı pay sahibi kurullarına ilişkin hükümleri de uygulanmayacaktır.

Yeni asgari sermaye tutarları;

 - Anonim Şirketlerde 50 bin TL,

 - Sermayenin artırılmasında yönetim kuruluna tanınmış yetki tavanını gösteren kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketlerde 100 bin TL,

 - Limited Şirketlerde 10 bin TL

 

Yeni TTK'nın 479 uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen sınırı aşan sayıda oyda imtiyaz öngören esas sözleşme hükümlerinin Yeni TTY uyumlu hale getirilmesi için son tarih (Yürürlük Kanunu Madde 28 fıkra 4) 

1 Temmuz 2014

Bir bağlı şirketin 1 Temmuz 2012 tarihinde, Yeni TTK'nın 202 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamına giren kaybı veya kayıpları varsa bunların denkleştirilmesi veya ilgili şirkete kaybı veya kayıpları denkleştirecek istem haklarının tanınması için son tarih (Yürürlük Kanunu 6103 Madde 18) 

30 Haziran 2015

• Ortakların şirketlere olan borçlarının kapatılması ve Borçlanma şartları.

30 Haziran 2012 tarihinde Türk Ticaret Kanunu’nun 358 inci maddesinde yapılan değişiklik ile ortakların şirketten borç para alabilmeleri iki temel şarta bağlandı. Birincisi ortak sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borçlarını ödemiş olacak. Diğeri de, şirketin serbest yedek akçelerle birlikte kârı geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olacak.

Yapılan düzenleme ile, ortakların şirketten borçlanmaları ile ilgili madde yumuşatılarak ancak “serbest yedek akçelerle birlikte kârı geçmiş yıl zararlarını karşılayabilen şirketlerin” ortaklarına borç verebilmesine imkan sağlanmış oldu.

1 Temmuz 2012 den önce alınan borçların durumuna gelince, bu borçların 3 yıl içerisinde kapatılması şartı kaldırıldı. Buna göre, bu tarihten önce doğan borçlar eski hükümlere göre devam edebilecek.

Diğer taraftan, 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren ortaklara yukarıdaki şartlar oluşmadan borç verenler için geçerli olan cezalarda makul bir seviyeye çekildi. 73 bin TL’ye kadar “adli para cezası” veya bu cezanın ödenmemesi durumunda , “iki yıla kadar hapis” cezası verilmesi yerine 300 günden az olmamak üzere adli para cezası verilmesi, hüküm altına alındı. Bu ceza da Hakimin takdirine göre günlük en az 20 en fazla 100 TL.

Ancak burada önemli bir ayrıntıyı gözden kaçırmamak gerekir. Yukarıda yer alan tüm açıklamalar yeni Türk Ticaret Kanunu ile ilgili olup ortakların şirketten aldıkları borç paralara Vergi Kanunları gereğince hesaplanması gereken faiz ve faiz üzerinden ödenmesi gereken KDV’yi değiştiren herhangi bir düzenleme söz konusu değil.

1 Temmuz 2012 tarihinden önce doğmuş borçlar yanında Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun öngördüğü hususların gerçekleşmesi şartı ile bu tarihten sonra ortaklara verilmiş borçlar içinde, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun Transfer Fiyatlandırması hükümleri uyarınca günlük adat hesabına göre faiz hesap edilirken, bu faiz tutarı üzerinden ayrıca KDV hesaplanarak beyan edilecek.

• Pay Sahibi Olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri İle Yönetim Kurulu Üyelerinin Pay Sahibi Olmayan Üçüncü Dereceye Kadar Kan Ve Sıhri Hısımlarının Şirkete Nakit Olarak Borçlanmaları Yasaklanmıştır.

Görüldüğü üzere yeni yasa ile birçok yenilik ticari hayatta yerini almakta olup, bunlardan bir kısmının yürürlük tarihi yasanın yürürlük tarihi olan 1 Temmuz 2012 tarihinden daha ileri bir tarih olarak belirlenmiş olup, ilgililerin cezalı duruma düşmemek için yukarıda yer alan yürürlük takvimini takip etmeleri gerekmektedir.