T.C. SOSYAL
GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI, Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından 22.07.2013 tarihinde B.13.2.SGK.0.12.02.00/031-854
sayılı bir genelge yayınladı. Anılan genelgenin konusu “6486 sayılı Kanunda
öngörülen sigorta primi teşviki”. Uygulamanın şekli tam olarak açıklanmamış
olmasına rağmen yararlanma şartları genelgenin konusunu oluşturuyor.
GENELGE
2013 – 30
1)
GENEL AÇIKLAMALAR
Bilindiği
üzere, 29/5/2013 tarihli ve 28661 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
giren 6486 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 5 inci maddesi ile 5510 sayılı
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81 inci maddesinin
birinci fıkrasının (ı) bendinin yedinci cümlesi ile son cümlesi yürürlükten
kaldırılmış, aynı fıkraya aşağıdaki (i) bendi eklenmiş, aynı maddeye birinci
fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra ve maddenin sonuna aşağıdaki
fıkralar eklenmiştir.
i) Özel sektör işverenlerinin
yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere 4 üncü maddenin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olarak yurt içinden götürülen
sigortalılar için, bu maddenin (f) bendine göre prime esas kazanç üzerinden
ödenecek primin işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar
Hazinece karşılanır. Bu bent hükümlerinden faydalanabilmek için;
çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak işverenler tarafından bu Kanun
uyarınca verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi
içinde Kuruma verilmesi, bu sigortalılara ilişkin olarak yatırılması gereken
sigorta primi tutarlarının Hazinece karşılanmayan kısmının yasal süresi içinde
işverenlerce ödenmiş olması ve bu işverenlerin Kuruma prim, idari"para
cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması
şarttır. Ancak Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme
cezası ve gecikme zammı borçlarını 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre
tecil ettiren ve taksitlendiren işverenler ile taksitlendirme ve yapılandırma
kanunlarına göre taksitlendiren ve yapılandıran işverenler bu tecil,
taksitlendirme ve yapılandırmaları devam ettiği sürece bu bent hükmünden yararlandırılır.
5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve
kuruluşlara ait işyerleri; 2886 sayılı Kanun ve 4734 sayılı Kanun hükümlerine
istinaden yapılan alım ve yapım işleri, 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım
ve yapım işlerine ilişkin işyerleri; ek 2 nci madde kapsamında uygulanan
teşvikten yararlanan işyerleri ile sosyal güvenlik destek primine tabi tutulmak
suretiyle çalışanlar hakkında bu bent hükümleri uygulanmaz. Hazineden
karşılanan prim tutarları, işverenler bakımından gelir ve kurumlar vergisi
matrahının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz.”
“On ve üzerinde sigortalı
çalıştıran işyerlerine uygulanmak üzere, birinci fıkranın (ı) bendinde
belirtilen ve Hazinece karşılanan puana, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden
altı puana kadar ilave puan eklemeye, sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksini
dikkate almak suretiyle ilave puan uygulanacak illeri ve uygulama süresini
belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.”
“Yapılan kontrol ve
denetimlerde, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya
bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığının tespit edilmesi hâlinde,
işverenler bir yıl süreyle bu maddeyle sağlanan destek unsurlarından
yararlanamaz. Bu madde kapsamındaki teşvikten yersiz olarak faydalanıldığının
tespiti hâlinde, yararlanılan teşvik tutarı işverenden gecikme cezası ve
gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir.
Bu maddenin uygulanmasına
ilişkin usul ve esaslar Bakanlık, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı
tarafından müştereken belirlenir.”
5510
sayılı Kanunun 81 inci maddesine 6486 sayılı Kanun ile eklenen ikinci fıkra
hükmünün Bakanlar Kuruluna verdiği yetkiye istinaden, 14/7/2013 tarihli Resmi
Gazetede yayımlanan 30/5/2013 tarihli ve 2013/4966 sayılı Bakanlar Kurulu
kararıyla da, anılan fıkrada öngörülen işveren hissesi sigorta primi teşviki
kapsamına giren yerler, uygulama süresi ile malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta
primlerinde beş (5) puanlık prim indirimine ilave olarak, prime esas kazanç alt
sınırı üzerinden uygulanacak olan işveren hissesi sigorta primi teşvikine
ilişkin prim oranı (6 puan) belirlenmiş bulunmaktadır.
Söz
konusu düzenlemelere ilişkin uygulamanın usul ve esasları ise aşağıda
açıklanmıştır.
2)
İŞVERENLERCE YURTDIŞINA GÖTÜRÜLEN/GÖNDERİLEN SİGORTALILAR
İÇİN UYGULANACAK İŞVEREN HİSSESİ SİGORTA PRİMİ TEŞVİKİ
2-1- Sigorta Prim Teşviki
Kapsamı
5510
sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine göre; genel
sağlık sigortası prim oranının işveren hissesine ait kısmından yapılması
öngörülen beş (5) puanlık prim indiriminden, anılan Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıları çalıştıran özel sektör
işyeri işverenleri yararlanabileceklerdir.
Bu
bağlamda, 6486 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci
fıkrasına eklenen (i) bendi hükümlerinden, özel sektör işyeri işverenlerince
yurtdışındaki işyerlerinde çalıştırmak üzere;
ü 5510 sayılı Kanunun 5 inci
maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında sosyal güvenlik sözleşmesi
imzalanmamış ülkelere götürülen Türk işçilerinden,
ü Sosyal güvenlik sözleşmesi
imzalanmamış ülkeler ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülkelere 5510
sayılı Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında geçici görevle gönderilen
sigortalıların Türkiye’deki sigortalılık statüsüne göre ödenecek sigorta
primlerinde sigorta kolları bakımından genel sağlık sigortası primlerinin
bulunması halinde, bahse konu işçilerden,
ü Almanya ile yapılan “İstisna
Akdi” sözleşmesi çerçevesinde Almanya’ya götürülen Türk işçilerinden,
dolayı,
anılan Kanunda öngörülen ve bu Genelgede belirtilen şartların sağlanması
kaydıyla, genel sağlık sigortası primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden
yararlanılacaktır.
Dolayısıyla,
yukarıda açıklanan bahse konu sigortalılardan dolayı, yurtdışında çalıştığı
süreler için 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı)
bendi uyarınca malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primlerinde beş (5) puanlık
prim indiriminden yararlanılamayacak, ancak bu sigortalıların çalışmak üzere
yurtdışına götürüldüğü/geçici olarak gönderildiği sürelerden dolayı aynı
maddenin (i) bendi hükümleri kapsamında genel sağlık sigortası primlerinde beş
(5) puanlık prim indiriminden yararlanılacaktır.
Örnek 1: Hollanda ile Ülkemiz arasında
imzalanan sosyal güvenlik sözleşme hükümleri kapsamında, kısa vadeli sigorta
kolları prim oranı %2 olan (A) Limited Şirketi, Türkiye’de mevcut işyerinde
çalıştırmakta olduğu (B) sigortalısını Hollanda’da kurulu bulunan işyerinde
çalıştırmak üzere geçici görevle göndermesi halinde yurtdışında bulunduğu
süreler için ödenmesi gereken genel sağlık sigorta primlerinin işveren
hissesinin beş (5) puanlık kısmı Hazinece karşılanacak, ancak bu sigortalıdan
dolayı geçici görevle yurtdışında bulunduğu süreler için 5510 sayılı Kanunun 81
inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde öngörülen malullük, yaşlılık ve
ölüm sigorta primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden
yararlanılamayacaktır.
Buna
karşın, 1.9.1985 tarihinde yürürlüğe giren Türkiye - Libya Sosyal Güvenlik
Sözleşmesi ve İdari Anlaşması gereğince Libya’da Türk müteahhitleri yanında
çalışan Türk işçileri hakkında genel sağlık sigortası primi hariç diğer sigorta
kollarına ilişkin yükümlülükler Ülkemizde açılacak olan işyeri dosyası
üzerinden yerine getirildiğinden, Libya’ya çalıştırılmak üzere götürülen Türk
işçilerinden dolayı 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının
(i) bendi hükümlerinde öngörülen sigorta primi teşvikinden
yararlanılamayacaktır.
Diğer
taraftan, Ülkemiz ile diğer ülkeler arasında yapılan sosyal güvenlik sözleşme
hükümlerinde, yurtdışına çalışmak üzere gönderilen işçilerin o ülkede
çalışabilecekleri süreye ilişkin hükümler de yer almakta olup, genel sağlık
sigorta primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden, sosyal güvenlik
sözleşmesinde belirtilen süreler dahilinde yararlanılması gerekmektedir.
2-2- Sigorta Primi Teşvikinden
Yararlanılacak Sigortalılar
5510
sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi hükümlerinde,
ilave istihdam yönünden herhangi bir düzenleme yer almadığından, gerek Kanun
hükmünün yürürlüğe girdiği 1/6/2013 tarihinden önce işe alınan ve sigortalılığı
devam eden, gerekse bu tarihten sonra işe alınan sigortalıların tamamından
dolayı yararlanılacaktır.
Bu
bağlamda, bahse konu sigorta primi teşvikinden yararlanmak üzere 06486 kanun numaralı
aylık prim ve hizmet belgesinin seçilmesi gerekmekte olup, bu belge 1, 4, 5, 6,
13, 20, 21, 29, 30, 32, 33, 35 ve 36 nolu belge türleri ile birlikte
seçilebilecektir.
Buna
karşın,
ü Sosyal güvenlik destek primine
tabi çalışanlardan,
ü Libya’da çalışanlardan,
ü 3308 sayılı Kanunda belirtilen
aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilerden,
ü Meslek liselerinde okumakta iken
veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrencilerden,
ü 4046 sayılı Kanunun 21 inci maddesi
kapsamında iş kaybı tazminatı alanlardan,
ü Harp malülleri ile 3713 ve 2330
sayılı Kanunlara göre vazife malüllüğü aylığı alanlardan,
dolayı,
genel sağlık sigortası primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden
yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle 2, 7, 12, 14, 19, 22, 23, 24,
25, 28, 31, 34, 37, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 90, 91 ve 92 nolu belge türleri ile
06486 kanun numaralı aylık prim ve hizmet belgesinin seçilmesine sistem
tarafından izin verilmeyecektir.
2-3- Sigorta Primi Teşvikinden
Yararlanılmaya Başlanılacak Tarih
6486
sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde, 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesine
eklenen (i) bendi hükümlerinin Kanun hükmünün yayımını takip eden aybaşından
itibaren yürürlüğe gireceği öngörüldüğünden, bahse konu Kanun hükümleri
1/6/2013 tarihinden itibaren geçerli olacak, dolayısıyla anılan Kanun
kapsamında sigorta primi teşvikinden yararlanılacak ilk aylık prim ve hizmet
belgesi 2013/Haziran ayına ilişkin belge olacaktır.
Anılan
Kanun hükmünden yararlanabilmek için kapsama giren sigortalılara ilişkin aylık
prim ve hizmet belgelerinin 06486 kanun numarası seçilmek suretiyle
düzenlenmesi yeterli olup, bahse konu sigorta primi teşvikinden
yararlanılabilmesi amacıyla işverenlerce işyerinin bağlı bulunduğu sosyal
güvenlik il/merkez müdürlüğüne başvuruda bulunulmasına gerek bulunmamaktadır.
2-4-Hazinece Karşılanacak
İşveren Hissesi Sigorta Prim Tutarının Hesaplanması
6486
sayılı Kanunun 5 inci maddesi uyarınca, özel sektör işyeri işverenlerince yurt
dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen ya da geçici görevle
gönderilen 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamındaki sigortalılar için ödenmesi gereken genel sağlık sigortası
primlerinin prime esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanan işveren hisselerinin
beş (5) puanlık kısmı Hazinece karşılanacaktır.
Örnek 2; Kısa vadeli sigorta kolları
prim oranı % 2 olan (C) Limited Şirketi tarafından Ülkemizle sosyal güvenlik
sözleşmesi imzalanmamış olan Irak’a çalışmak üzere (D) Türk işçisinin götürülmesi
halinde, bahse konu sigortalı hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel
sağlık sigortası hükümleri uygulanacağından, bu sigortalının 2013/Haziran ayına
ilişkin prime esas kazanç tutarının 3.000,00 TL olduğu varsayıldığında;
2013/Haziran
ayına ilişkin olarak Hazinece karşılanacak olan tutar (genel sağlık sigortası
primi işveren hissesinin beş puan karşılığı tutar) = 3.000,00 TL*5/100 = 150,00
TL,
İşveren
tarafından ödenmesi gereken tutar ise Hazinece karşılanmayan genel sağlık
sigortası primi işveren ve sigortalı hissesi (%2,5+%5) ile kısa vadeli sigorta
kolları primi (%2) olmak üzere prime esas kazanç tutarı üzerinden toplam
%9,5’lik kısma ilişkin sigorta primi ise;
İşveren
tarafından ödenmesi gereken tutar = 3.000,00*9,5/100= 285,00 TL,
olacaktır.
Örnek 3: 1 nolu örnekteki işyeri
işverenince Türkiye’deki işyerinden Hollanda’da kurulu işyerine geçici görevle
gönderilen (B) sigortalısına ilişkin sigorta primlerinin tüm sigorta kolları
üzerinden Türkiye’den ödendiği varsayıldığında, adı geçen Ülkeye gönderilen (B)
sigortalısı için prime esas kazanç tutarı üzerinden genel sağlık sigortası
priminin beş puanlık kısmı Hazinece karşılanacak olup, bu sigortalının prime
esas kazanç tutarının 2.500,00 TL olduğu varsayıldığında,
Hazinece
karşılanacak olan tutar (genel sağlık sigortası primi işveren hissesinin beş
puan karşılığı tutar) = 2.500,00 TL*5/100 = 125,00 TL,
İşveren
tarafından ödenmesi gereken tutar ise Hazinece karşılanmayan genel sağlık
sigortası primi işveren ve sigortalı hissesi (%2,5+%5), kısa vadeli sigorta
kolları primi (%2) ile malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primi (%20) olmak
üzere prime esas kazanç tutarı üzerinden toplam %29,5’lik kısma ilişkin sigorta
primi ise;
İşveren
tarafından ödenmesi gereken tutar = 2,500,00*29,5/100= 737,50 TL,
olacaktır.
2-5- Kuruma Olan Prim, İdari
Para Cezası ve Bunlara İlişkin Gecikme Cezası ve Gecikme Zammı Borçlarının
Çeşitli Kanunlar Gereğince Yapılandırılmış veya 6183 Sayılı Kanunun 48 İnci
Maddesine İstinaden Tecil ve Taksitlendirilmiş Olması
5510
sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi uyarınca, genel
sağlık sigortası primlerinin beş (5) puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi
için, işverenlerin, muaccel[1]
sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme
cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması gerekmektedir. İşverenlerin
muaccel borçlarının bulunup bulunmadığı hususu ise, her bir işyeri bazında ayrı
ayrı değerlendirilecektir.
Buna
göre, uygulama, işverenin Türkiye genelindeki tüm işyerleri bazında değil,
sigorta prim indiriminden yararlanılacak işyeri bazında yapılacak olup, kapsama
giren bir işverenin aynı veya farklı sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğünde
işlem gören birden fazla işyeri dosyasının bulunması halinde, genel sağlık
sigortası primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden, muaccel sigorta
primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme
cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan işyerlerinden dolayı
yararlanılabilecek, buna karşın, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası
primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı
borcu bulunan işyerlerinden dolayı ise, (söz konusu borçlar ödenmediği sürece)
bahse konu sigorta prim indiriminden yararlanılamayacaktır.
Genel
sağlık sigortası primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden yararlanacak
olan işverenin muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının
bulunmaması gerekmekle birlikte, söz konusu borçların çeşitli kanunlar
gereğince yeniden yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine
istinaden tecil ve taksitlendirilmiş olması ve yapılandırma veya taksitlendirme
işlemlerinin devam ediyor olması kaydıyla, söz konusu indirimden yararlanılabilecektir.
Bu
bakımdan, muaccel borçları, çeşitli kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış
ya da 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine istinaden tecil ve
taksitlendirilmiş olan işverenler, yapılandırma veya taksitlendirme
işlemlerinin devam ediyor olması ve yapılandırma veya taksitlendirme kapsamına
girmeyen muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile
bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının da bulunmaması
kaydıyla, aylık prim ve hizmet belgelerini 06486 kanun numarasını seçmek
suretiyle Kuruma gönderebileceklerdir.
Bu
kapsamda, 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (i)
bendinde öngörülen genel sağlık sigortası primlerinde beş (5) puanlık prim
indiriminden yararlanmak amacıyla, aylık prim ve hizmet belgelerini 06486 kanun
numarasını seçmek suretiyle göndermek isteyen işverenlerin, çeşitli kanunlar
gereğince yeniden yapılandırılmış ya da 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine
istinaden tecil ve taksitlendirilmiş borçları varsa, bu borçlar sorgulama
sırasında dikkate alınamamaktadır.
Dolayısıyla,
genel sağlık sigortası primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden
yararlanmak amacıyla aylık prim ve hizmet belgelerini 06486 kanun numarası
seçerek göndermek isteyen işverenlerin Kuruma olan borçları, çeşitli kanunlar
gereğince yeniden yapılandırılmış ya da 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine
istinaden tecil ve taksitlendirilmiş ise bilgisayar programlarınca yapılacak
olan sorgulama sırasında, bu işverenlerin yalnızca yapılandırma veya tecil ve
taksitlendirme kapsamına girmeyen dönemlere ilişkin muaccel borçlarının olup
olmadığına bakılabilmektedir.
Bu
sebeple, borçları çeşitli Kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış veya tecil
ve taksitlendirilmiş işverenlerden, yeniden yapılandırma veya tecil ve
taksitlendirme anlaşmaları bozulması gerektiği halde bozulmamış olanların ödeme
planlarının, en geç bozma koşulunun oluştuğu tarihten itibaren bir ay içinde
bozulması icab etmektedir.
Borçları
6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş yada
ilgili kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış olmasına rağmen ödeme
yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi nedeniyle taksitlendirme/yapılandırma
anlaşmaları bozma koşuluna girmiş olan işverenlerin/alt işverenlerin aylık prim
ve hizmet belgelerini 06486 kanun numarasını seçmeksizin düzenlemeleri
gerekmekte olup, söz konusu işverenler ile ilgili olarak yapılacak bozma
işlemlerinin, yukarıda belirtilen süre içinde tamamlanıp tamamlanmadığının
ilgili sosyal güvenlik il/merkez müdürleri tarafından düzenli olarak kontrol
edilmesi gerekmektedir.
3) ON VE ÜZERİNDE SİGORTALI ÇALIŞTIRAN İŞVERENLER İÇİN
UYGULANACAK İŞVEREN HİSSESİ SİGORTA PRİMİ TEŞVİKİ
3-1- Sigorta Primi Teşviki Kapsamı
5510
sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen sigorta primi
teşvikinden, 30/5/2013 tarihli ve 2013/4966 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki
(I), (II) ve (III) sayılı listelerde yer alan ve aşağıdaki tabloda belirtilen
yerlerde faaliyet gösteren işyerlerinden, 5510 sayılı Kanunun 81 inci
maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi hükümlerinden yararlanıp, aynı Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında on (dahil) ve
üzerinde sigortalı çalıştıran özel sektöre ait işyerleri yararlanabilecektir.
(I) SAYILI LİSTE (4 yıl)
|
(II) SAYILI LİSTE (5 yıl)
|
(III) SAYILI LİSTE (6 yıl)
|
Afyonkarahisar
|
Adıyaman
|
Ağrı
|
Amasya
|
Aksaray
|
Ardahan
|
Artvin
|
Bayburt
|
Batman
|
Bartın
|
Çankırı
|
Bingöl
|
Çorum
|
Erzurum
|
Bitlis
|
Düzce
|
Giresun
|
Diyarbakır
|
Elazığ
|
Gümüşhane
|
Hakkari
|
Erzincan
|
Kahramanmaraş
|
Iğdır
|
Hatay
|
Kilis
|
Kars
|
Karaman
|
Niğde
|
Mardin
|
Kastamonu
|
Ordu
|
Muş
|
Kırıkkale
|
Osmaniye
|
Siirt
|
Kırşehir
|
Sinop
|
Şanlıurfa
|
Kütahya
|
Tokat
|
Şırnak
|
Malatya
|
Tunceli
|
Van
|
Nevşehir
|
Yozgat
|
Bozcaada-Gökçeada
ilçeleri
|
Rize
|
|
|
Sivas
|
|
|
Trabzon
|
|
|
Uşak
|
|
|
Örnek 4: Sigorta primi teşviki kapsamına
giren Erzurum ilinde faaliyet gösteren (F) gerçek kişisine ait işyerinde 13
sigortalının çalıştığı ve bahse konu sigortalılardan,
ü 5 sigortalının 06111 kanun
numaralı aylık prim ve hizmet belgesiyle,
ü 1 sigortalının 54857 kanun
numaralı aylık prim ve hizmet belgesiyle,
bildirildiği
varsayıldığında, bu Genelgede açıklanan diğer şartların da sağlanması kaydıyla
kalan 7 sigortalının 56486 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek aylık
prim ve hizmet belgesi ile bildirilmesi mümkün bulunmaktadır.
Bu
kapsamda, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar sigortalı sayısının
tespitinde dikkate alınacak, buna karşın aday çırak, çırak ve işletmelerde
mesleki eğitim gören öğrenciler, meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek
öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler toplam sigortalı
sayısı hesabında dikkate alınmayacaktır.
Sigorta
primi teşvikinden yararlanmakta olan bir işyerinden daha sonra sigortalı
çıkartılması nedeniyle, bir sonraki ayda çalışan sigortalı sayısında azalma
olmasına bağlı olarak, bu işyerinden Kuruma bildirilen sigortalı sayısının on
(10) sigortalının altına düşmesi halinde o ay için sigorta primi teşvikinden
yararlanılamayacak, dolayısıyla bu işyerinde çalışan sigortalı sayısı yeniden
on (10) sigortalıya ulaşmadıkça sigorta primi işveren hissesi teşvikinden
yararlanılması mümkün olamayacaktır.
30/5/2013
tarihli ve 2013/4966 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen yerlerde aynı
işverene ait birden fazla işyerinin bulunması durumunda ise, asgari on (10)
sigortalı çalıştırma şartı, işyerlerinin her biri için ayrı ayrı
değerlendirilecektir.
Diğer
taraftan, 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü 1/1/2013
tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğinden, 2013/Ocak ayına ilişkin aylık prim
ve hizmet belgesinden başlamak üzere yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanmak
suretiyle on (10) ve üzerinde sigortalı çalıştıran işyerleri de kapsama
girmektedir.
Örnek-5: Sivas ilinde 15/10/2012
tarihinde faaliyete geçen (K) Anonim Şirketine ait işyerinde kanun kapsamına
alındığı tarih itibariyle 7 sigortalı çalıştırıldığı, 18/02/2013 tarihinde yeni
işe başlayan 3 sigortalı ile birlikte işyerinde çalışan sigortalı sayısının
2013/Şubat ayında 10 sigortalı olduğu varsayıldığında,
Bahse
konu işveren, 2013/Ocak ayı için sigorta primi işveren hissesi teşvikinden
yararlanamayacak, ancak 2013/Şubat ayında aylık prim ve hizmet belgesinde
kayıtlı on (10) sigortalısının tamamı için sigorta primi işveren hissesi
teşvikinden yararlanabilecektir.
3-2- Sigorta Primi Teşvikinden
Yararlanılacak Sigortalılar
5510
sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi hükümlerinden
yararlanmakta olan, on (10) ve üzerinde sigortalı çalıştıran özel sektör işyeri
işverenleri, 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki
sigorta primi teşvikinden yararlanmak amacıyla, 46486/56486/66486 kanun
numaralı aylık prim ve hizmet belgelerini 1, 4, 5, 6, 13, 24, 29, 30, 31, 32,
33, 34, 35, 36 ve 37 nolu belge türleri ile birlikte seçebilecektir.
Buna
karşın,
ü Sosyal güvenlik destek primine
tabi çalışanlardan,
ü Yurtdışında çalışan
sigortalılardan,
ü 3308 sayılı Kanunda belirtilen
aday çırak, çırak ve mesleki işletmelerde eğitim gören öğrencilerden,
ü Meslek liselerinde okumakta iken
veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrencilerden,
ü Yalnızca işsizlik sigortası
primlerine tabi olanlardan,
ü Harp malülleri ile 3713 ve 2330
sayılı Kanunlara göre vazife malüllüğü aylığı alıp, yalnızca kısa vadeli
sigorta kollarına tabi olanlardan,
dolayı,
söz konusu prim indiriminden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle,
2, 7, 12, 14, 19, 20, 21, 22, 23, 25, 28, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 90, 91 ve 92
nolu belge türleri ile 46486/56486/66486 kanun numaralı aylık prim ve hizmet
belgelerinin seçilmesine sistem tarafından izin verilmeyecektir.
3-3- Sigorta Primi Teşvikinden
Yararlanılacak Süre
5510
sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen sigorta primi
teşvikinden yararlanılacak olan süre, işyerinin faaliyette bulunduğu bölgeye
göre farklı olup, Kanun hükmünün yürürlüğe girdiği 1/1/2013 tarihinden itibaren
uygulanmak üzere 30/5/2013 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı eki;
ü (I) sayılı liste kapsamında olan
illerde faaliyet gösteren işyerleri 4 yıl (46486 kanun numaralı belge) süreyle,
ü (II) sayılı liste kapsamında
olan illerde faaliyet gösteren işyerleri 5 yıl (56486 kanun numaralı belge)
süreyle,
ü (III) sayılı liste kapsamında
olan il ve ilçelerde faaliyet gösteren işyerleri 6 yıl (66486 kanun numaralı
belge) süreyle,
sigorta
primi teşvikinden yararlanabileceklerdir.
Dolayısıyla,
sigorta primi teşvikinin uygulama süresi;
ü (I) sayılı liste kapsamındaki
illerde faaliyet gösteren işyerleri için 31/12/2016 tarihi itibariyle,
ü (II) sayılı liste kapsamındaki
illerde faaliyet gösteren işyerleri için 31/12/2017 tarihi itibariyle,
ü (III) sayılı liste kapsamındaki
il ve ilçelerde faaliyet gösteren işyerleri için 31/12/2018 tarihi itibariyle,
sona
erecektir.
Diğer
taraftan, bahse konu Kanun hükümleri 1/1/2013 tarihinden geçerli olmak üzere
yürürlüğe girdiğinden, 2013/Ocak ila 2013/Mayıs aylarına ilişkin olarak gerek
kanun numarası seçmeksizin, gerekse 05510 kanun numarası seçilerek aylık prim
ve hizmet belgesi düzenleyen işverenlerin sonradan, işyerinin faaliyette
bulunduğu bölgeye göre 46486/56486/66486 kanun numaralı aylık prim ve hizmet
belgeleri düzenlemek suretiyle geriye yönelik olarak sigorta primi teşvikinden
yararlanmak istemeleri halinde;
Her
bir ay için ayrı ayrı olmak üzere ünitece yapılacak inceleme neticesinde;
ü On ve üzerinde sigortalı
çalıştırıldığının,
ü Aylık prim ve hizmet belgesinin
düzenlendiği işyerinden dolayı, prim belgesinin Kuruma gönderildiği tarih
itibariyle Kuruma muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının
bulunmadığının,
ü Aylık prim ve hizmet belgesinin
Kuruma verilmesi gereken yasal sürenin son gününde, Türkiye genelinde muaccel
sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin
gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının, işverenin gerçek kişilik olması
halinde ayrıca 5510 sayılı Kanunun 4/1-b kapsamında borçlarının bulunup
bulunmadığının kontrol edilerek, muaccel borcun bulunmadığının, ya da bu borcun
16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan brüt asgari ücretten fazla
olmadığının,
ü Daha önce kanun türü seçilmeksizin
yada 05510 kanun numarası seçilerek düzenlenmiş asıl/ek nitelikteki aylık prim
ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde Kuruma verilmiş olduğunun,
ü Kanun numarası seçilmeksizin
yada 05510 kanun numarası seçilerek düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgeleri
için düzenlenecek iptal nitelikteki belgeler ile 46486/56486/66486 kanun
numaralı aylık prim ve hizmet belgesi seçilmek suretiyle düzenlenmiş asıl
nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar, bu
sigortalıların prim ödeme gün sayıları ve prime esas kazanç tutarlarının aynı
olup olmadığı kontrol edildikten sonra, aynı olduğunun,
ü Tahakkuk etmiş sigorta
primlerinin yasal süresi içinde ödenmiş olduğunun,
ü Yapılan kontrol ve denetimler
sonucunda kayıt dışı sigortalı çalıştırıldığına veya bildirilen sigortalıları
fiilen çalıştırmadığına ilişkin tespitin bulunmadığının,
anlaşılması
halinde, daha önce yasal süresi içinde kanun numarası seçilmeksizin ya da 05510
kanun numarası seçilmek suretiyle Kuruma verilmiş aylık prim ve hizmet belgeleri
için iptal nitelikte, 46486/56486/66486 kanun numaralı asıl nitelikte aylık
prim ve hizmet belgesi düzenlenerek işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik
il/merkez müdürlüğüne kağıt ortamında verilmek suretiyle kapsama giren
sigortalılardan dolayı geriye yönelik olarak sigorta primi teşvikinden
yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Bu
durumda, işverenlerce sigorta primi teşvikinden geriye yönelik yararlanmak
üzere 2013/Ocak ila 2013/Mayıs aylarına ilişkin 46486/56486/66486 kanun
numaralı aylık prim ve hizmet belgelerinin düzenlenerek Kuruma verilmesi
halinde, Hazinece karşılanacak olan kısma ilişkin geriye yönelik hesaplanacak
fark işveren hissesi sigorta primi tutarlarının, işverenin Türkiye genelinde
yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarına ya da bu
borçların 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesi kapsamında tecil ve
taksitlendirilmiş veya ilgili kanunlar uyarınca yeniden yapılandırılmış ve
tecil taksitlendirme/yapılandırma işlemlerinin devam ediyor olması halinde,
taksitlendirme/yapılandırma işleminin iptalini gerektirmeyen yasal ödeme süresi
geçmiş taksitlere/sigorta primlerine mahsup edilmesi, yukarıda belirtilen nitelikte
borcun bulunmaması ve işverence talep edilmesi halinde ise cari ay prim
borçlarına mahsup edilmesi ya da işverene iade edilmesi gerekmektedir.
3-4-Hazinece Karşılanacak
İşveren Hissesi Sigorta Primi Tutarının Hesaplanması
Sigorta
primi teşvikinden, öncelikle 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci
fıkrasının (ı) bendinde öngörülen prime esas kazanç üst sınırına kadar olan
kazançlar üzerinden hesaplanacak malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primlerinde
beş (5) puanlık prim indirimi, ardından Bakanlar Kurulunca belirlenen altı (6)
puan kadar prime esas kazanç alt sınırına kadar olan kazançlar üzerinden
hesaplanan işveren hissesine karşılık gelen tutarın toplamı sigorta primi kadar
yararlanılacak olup, sigorta primi teşvikinden yararlanılacak olan toplam
işveren hissesi ise %11 olacaktır.
Örnek 6; Kısa vadeli sigorta kolları prim
oranı %1 olan (L) gerçek kişi işverenince çalıştırılan 12 sigortalının
2013/Haziran ayına ilişkin prim ödeme gün sayısının (300), prime esas kazanç
tutarının ise 15.000,00 TL olduğu varsayıldığında,
SPEK
tutarı üzerinden 5 puanlık indirim karşılığı Hazinece karşılanacak olan
tutar =
|
15.000,00*5/100
= 750,00 TL
|
Asgari
ücret üzerinden 6 puanlık indirim karşılığı Hazinece karşılanacak olan tutar
=
|
300*32,62*6/100
= 587,16 TL
|
olmak
üzere toplam;
Hazinece karşılanacak olan tutar =
|
750,00
+ 587,16 = 1.337,16 TL
|
İşverence ödenmesi gereken tutar ise =
|
15.000,00
* 33,5 / 100 = 5.025,00 TL
|
5.025,00
TL - 1.337,16 TL = 3.687,84 TL
|
olacaktır.
3-5- İşyerinin Yasal Ödeme
Süresi Geçmiş Prim ve İdari Para Cezası Borcunun Bulunmaması/Yeniden
Yapılandırılmış veya Tecil ve Taksitlendirilmiş Olması
30/5/2013
tarihli ve 2013/4966 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 3 üncü maddesinde, 5510
sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde öngörülen
sigorta primi teşvikinden yararlanamayan işyerleri hakkında anılan Karar
hükümlerinin uygulanmayacağı hükme bağlandığından, Kuruma yasal ödeme süresi
geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası ile bunlara
bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunan işyerleri malullük,
yaşlılık ve ölüm sigorta primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden
yararlanamayacağından, bu işyerlerinin altı (6) puanlık ilave prim indiriminden
de yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.
Bu
bakımdan, 46486/56486/66486 kanun numaralı aylık prim ve hizmet belgesinin
düzenlendiği işyerinin bahse konu sigorta primi teşvikinden yararlanabilmesi
için, öncelikle bu işyerinden kaynaklanan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta
primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası ile bunlara bağlı gecikme
cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması, borcu bulunmakla birlikte, bu
borçların çeşitli kanunlar gereğince yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanunun
48 inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş olması ve
yapılandırma/tecil ve taksitlendirme işlemlerinin bozma koşuluna girmemiş
olması gerekmektedir.
3-6- Sigorta Primi Teşvikinden
Yararlanacak Olan İşverenin Türkiye Genelinde Yasal Ödeme Süresi Geçmiş Sigorta
Primi, İşsizlik Sigortası Primi, İdari Para Cezası ve Bunlara İlişkin Gecikme
Cezası ve Gecikme Zammı Borçlarının Bulunmaması/Yeniden Yapılandırılmış veya
Tecil ve Taksitlendirilmiş Olması
İşverenlere
Verilen Devlet Yardımı, Teşvik ve Desteklerde Sosyal Güvenlik Kurumundan
Alınacak Borcu Yoktur Belgesinin Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslara Dair
Tebliğin 6 ncı maddesinde, 4857 sayılı İş Kanunu gereğince 16 yaşından büyük
işçiler için belirlenen aylık asgari ücretin brüt tutarına kadar olan borçların
destek ve teşviklerin verilmesi sırasında dikkate alınmayacağı açıklanmıştır.
Bu
bağlamda, 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen
sigorta primi teşvikinin bölgesel sigorta primi teşviki olduğu dikkate
alınarak, 5510 sayılı Kanunun 90 ıncı maddesinin altıncı fıkrası kapsamına,
dolayısıyla anılan Tebliğ kapsamına girmesi nedeniyle söz konusu sigorta primi
teşvikinden yararlanılabilmesi için, işverenin Türkiye genelinde yasal ödeme
süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve
bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları ile işverenin gerçek
kişilik olması halinde ayrıca 5510 sayılı Kanunun 4/1-b kapsamındaki borçları
toplamının 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan brüt asgari ücretten
fazla olmaması veya fazla olmakla birlikte söz konusu borçların 6183 sayılı
Kanunun 48 inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş ya da çeşitli
kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış olması, ayrıca yapılandırma veya
taksitlendirme işlemlerinin devam ediyor (bozulma şartlarının oluşmamış) olması
gerekmektedir.
Türkiye genelinde
yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcunun bulunup
bulunmadığının tespiti sırasında, işverenlerin kendi adına tescil edilmiş tüm
işyerleri ile ortak, üst düzey yönetici, işveren vekili ve aracı olarak işlem
gördüğü işyerlerinden kaynaklanan prim ve idari para cezası borçlarına,
işverenin gerçek kişi olması halinde, ayrıca kendi sigortalılığından
kaynaklanan 5510/4-1-b kapsamındaki yasal ödeme süresi geçmiş prim borçlarına
bakılmaktadır.
Buna
karşın, söz konusu sigorta primi teşvikinden yararlanılmasına yönelik olarak
aylık prim ve hizmet belgelerinin 46486/56486/66486 kanun numaraları seçilmek
suretiyle Kurumumuza gönderilmesi sırasında, sistem tarafından yalnızca aylık
prim ve hizmet belgesinin düzenlendiği işyerinden kaynaklanan borçların olup
olmadığı sorgulanabilmektedir.
Bu
nedenle, 46486/56486/66486 kanun numaralı aylık prim ve hizmet belgelerinin
düzenlendiği işyerinden dolayı Kurumumuza yasal ödeme süresi geçmiş prim ve
idari para cezası borcu bulunmadığı halde, kendi adına tescil edilmiş diğer
işyerleri ile ortak, üst düzey yönetici, işveren vekili ve aracı olarak işlem
gördüğü işyerlerinden kaynaklanan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi,
işsizlik sigortası primi ve idari para cezası ile işverenin gerçek kişi olması
halinde ayrıca kendi sigortalılığından kaynaklanan 5510/4-1-b kapsamındaki
yasal ödeme süresi geçmiş prim borçlarının toplamı (gecikme cezası ve gecikme
zammı ile birlikte) 16 yaşından büyükler için belirlenmiş aylık asgari ücretin
brüt tutarını aşan işverenlerce, bahse konu sigorta primi teşvikinden
yararlanılmaması gerektiğinden, bu işverenlerce aylık prim ve hizmet
belgelerinin Kurumumuza gönderilmesi sırasında 46486/56486/66486 sayılı kanun
numaralarının seçilmemesi gerekmektedir.
Bu
bağlamda, aylık prim ve hizmet belgelerini 46486/56486/66486 kanun numarası
seçmek suretiyle Kurumumuza gönderen işverenlerin, Türkiye genelinde yasal
ödeme süresi geçmiş borçlarının olup olmadığının her ay düzenli bir şekilde
kontrol edilmesi icap ettiğinden, bahse konu işverenlerin Türkiye genelinde
yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borçlarının olup
olmadığının kontrol edilebilmesi için işverenlerce, işyeri merkez adresinin
bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğüne başvuruda bulunularak
e-Borcu Yoktur aktivasyon işleminin yapılmış olması icap etmektedir.
Dolayısıyla,
5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen sigorta
primi teşvikinden yararlanılabilmesi için, e-Borcu Yoktur aktivasyon
işlemlerinin yapılmasının ardından, 46486/56486/66486 kanun numaralı aylık prim
ve hizmet belgesi düzenlenmeden önce, işverenlerce Kurumumuz internet adresi
www.sgk.gov.tr/e-SGK/e-Borcu Yoktur/T.C. Hazine Müsteşarlığı’na Verilmek Üzere
Düzenlenen E-Borcu Yoktur Belgesi linki üzerinden kapsama giren borcun bulunup
bulunmadığının sorgulanması, 46486/56486/66486 kanun numaralı aylık prim ve
hizmet belgelerinin gönderilmesi sırasında kapsama giren borcun bulunması
halinde, bahse konu aylık prim ve hizmet belgelerinin işverenlerce seçilmemesi
gerekmektedir.
Diğer
taraftan, 46486/56486/66486 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş aylık
prim ve hizmet belgelerinin Kurumumuza gönderilmesi gereken sürenin son
gününde, Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası
borcunun olup olmadığı, ilgili dosya memuru tarafından, her ay düzenli olarak
sorgulanacaktır.
Söz
konusu sorgulama işlemi, İşyeri Tescil Servislerince 16/4/2009 tarihli ve
2009/62 sayılı Genelgede belirtilen çerçevede ilgili dosya memuruna gerekli
yetki tanımlamasının yapılmasının ardından, ”İşveren”, “Kamu Kurumlarınca
Türkiye Geneli İşveren Borç Sorgulama Uygulaması” seçenekleri girilmek
suretiyle ulaşılan ekran vasıtasıyla yapılacaktır.
Bu
bağlamda, sigorta primi teşviki kapsamına giren işyeri işverenlerinin daha önce
e-Borcu Yoktur aktivasyon başvurusunda bulunulmamış olması halinde, söz konusu
işverenler tarafından aktivasyon başvurusunda bulunulması gerekecektir.
Örnek 7; Gümüşhane ilinde faaliyet
gösteren ve onbeş (15) sigortalısı olan (D) Limited Şirketinin, muaccel sigorta
primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası ile bunlara ilişkin
gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmamasına karşın, aynı işverenin
Sinop ilinde faaliyet gösteren ve on (10) sigortalısı bulunan diğer işyerinden
dolayı muaccel sigorta prim borcu ile gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun
bulunduğu, ancak bu borcun 16 yaşından büyük işçiler için belirlenmiş aylık asgari
ücretin brüt tutarından az olduğu varsayıldığında,
Adı
geçen işverenin, Gümüşhane ilinde faaliyet gösteren işyerine ilişkin borcun
bulunmaması ve Türkiye genelindeki borcunun 16 yaşından büyük işçiler için
belirlenen aylık asgari ücretin brüt tutarından az olması nedeniyle, bu
işyerinde çalışan sigortalılardan dolayı malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta
primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminin yanı sıra söz konusu altı (6)
puanlık prim indiriminden de yararlanabilecek, buna karşın Sinop ilinde faaliyet
gösteren işyeri ise Kuruma olan borcunu ödemediği sürece bahse konu prim
indiriminden yararlanamayacaktır.
Örnek 8; 7 nolu örnekteki işverenin Sinop
ilinde faaliyet gösteren işyerinden dolayı Kuruma olan muaccel sigorta prim
borcu ile gecikme cezası ve gecikme zammı borcu toplamının 16 yaşından büyük
işçiler için belirlenen aylık asgari ücretin brüt tutarından fazla olduğu
varsayıldığında, her ne kadar Gümüşhane ilinde faaliyet gösteren işyerinden
dolayı Kuruma borcu bulunmasa da, Türkiye genelindeki borcun 16 yaşından büyük
işçiler için belirlenen aylık asgari ücretin brüt tutarından fazla olması
sebebiyle, Gümüşhane ilindeki işyerinden dolayı da bahse konu prim indiriminden
yararlanılamayacaktır.
3-7- Teşvikten Yararlanmak
Amacıyla Yapılacak Olan Başvurunun Şekli
5510
sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen sigorta primi
teşvikinden yararlanabilmek için 46486/56486/66486 kanun numaralı aylık prim ve
hizmet belgelerinin e-Bildirge sistemi üzerinden gönderilebilmesine yönelik
kodlama yapılması amacıyla sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğüne başvuru şartı
bulunmamakta, ancak söz konusu sigorta primi teşvikinden yararlanılabilmesi
için e-Borcu Yoktur aktivasyon işlemlerinin yapılması gerektiğinden, Kurumumuz
ilgili Ünitelerine yalnızca “e-Borcu Yoktur Aktivasyon” başvurusunda
bulunulması gerekmektedir.
3-8- Alt İşvereni Olan İşyerleri
ile Alt İşverenlerin Sigorta Primi Teşvikinden Yararlanma Şartları
Alt
işvereni bulunan asıl işverenlerce on (10) ve üzerinde sigortalı
çalıştırılmamasına karşın, alt işverenlerce çalıştırılan sigortalı sayısı ile
birlikte on (10) ve üzerinde sigortalı çalıştırılması durumunda, gerek asıl
işverence gerekse alt işverence çalıştırılan sigortalılardan dolayı sigorta
primi teşvikinden yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Diğer
taraftan, 5510 sayılı Kanunun 12 nci maddesi uyarınca, alt işverenlerin Kuruma
olan borçlarından, alt işveren ile birlikte asıl işveren de sorumlu
tutulmaktadır. Dolayısıyla, 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci
fıkrasında öngörülen sigorta primi teşviki kapsamında, sigorta primlerinin
Hazinece karşılanabilmesi için asıl işverenin bu Genelgenin (3.5) bölümünde
belirtildiği şekilde kapsama giren borcunun bulunmamasının yanı sıra
kendisinden iş alan alt işverenlerden kaynaklanan muaccel sigorta primi,
işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası
ve gecikme zammı borcunun da bulunmaması gerekmektedir.
Buna
karşın, alt işverenler, yalnızca kendi çalıştırmış oldukları sigortalılara
ilişkin borçlardan sorumlu tutulabileceğinden, asıl işverenin veya diğer bir
alt işverenin Kuruma muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari
para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu
bulunmasına karşın, kendi alt işverenliğinden kaynaklanan bu Genelgenin (3.5)
bölümünde belirtildiği şekilde kapsama giren borcunun bulunmaması halinde, bu
durumdaki alt işverenlerce söz konusu prim indiriminden yararlanılabilecektir.
Bununla
birlikte, gerek kendisinin bu Genelgenin (3.5) bölümünde belirtildiği şekilde
kapsama giren, gerekse kendisinden iş alan alt işverenlerinin yasal ödeme
süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile
bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan asıl
işverenlerce, cari aylara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin
46486/56486/66486 kanun numarası seçilmek suretiyle yasal süresi içinde Kuruma
gönderilmesine ve muhteviyatı prim tutarlarının da yasal süresi içinde
ödenmesine rağmen, alt işverenin aynı aya ilişkin prim borcunu süresi içinde ve
tam olarak ödememesi halinde, asıl işveren her ne kadar alt işverenin Kuruma
olan borçlarından sorumlu ise de, alt işverenin cari ay prim borçlarını yasal
ödeme süresinin sonuna kadar ödeyebileceği gerekçesi ile muaccel hale gelmeden
alt işverence ödenmemesinden dolayı, asıl işveren ilgili ay için bahse konu
prim indiriminden yararlanabilecek (alt işveren primlerini yasal süre
içerisinde ödemediği için prim indiriminden yararlanamayacak), buna karşın
takip eden aylarda alt işverenlere ait muaccel borçlar ödenmediği sürece, gerek
asıl işveren, gerekse alt işverenin sigorta primi teşvikinden yararlanması
mümkün olamayacaktır.
Örnek-9: Bitlis ilinde faaliyet gösteren
ve dokuz (9) sigortalısı bulunan (C) Anonim Şirketinin üç (3) sigortalısı
bulunan 1 numaralı ve iki (2) sigortalısı bulunan 2 numaralı alt işverenlerinin
yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının
bulunmaması nedeniyle 2013/Haziran ayına ilişkin aylık prim ve hizmet
belgelerini, 66486 kanun numarası seçmek suretiyle Kuruma yasal süresi
içerisinde gönderdiği, asıl işveren ve 1 nolu alt işverenin kendilerince
ödenmesi gereken prim tutarlarını yasal süresi içinde ve tam olarak ödemelerine
rağmen, 2 nolu alt işverenin kendisine ait prim tutarlarını yasal süresi içinde
ödemediği varsayıldığında,
ü 2013/Haziran ayına ilişkin
düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinden dolayı, yalnızca asıl işveren ile 1
nolu alt işveren sigorta primi teşvikinden yararlanabilecek,
ü 2 nolu alt işverene ait yasal
ödeme süresi geçmiş sigorta primi ve işsizlik sigortası prim borçları gecikme
cezası ve gecikme zammı ile birlikte ödenmediği sürece, 2013/Temmuz ayına
ilişkin düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesinden başlanılarak asıl
işveren ve 2 nolu alt işveren sigorta primi teşvikinden yararlanamayacak,
ü 1 nolu alt işveren ise; gerek
asıl işverenin, gerekse 2 nolu alt işverenin Kuruma olan borçlarından dolayı
sorumlu tutulamayacağından, 2 nolu alt işverene ait borçlar ödenmese dahi,
takip eden aylarda kapsama giren borçlarının bulunmaması ve aylık prim ve
hizmet belgelerini yasal süresi içinde Kuruma vermesi kaydıyla sigorta primi
teşvikinden yararlanabilecektir.
3-9- Muvazaalı İşlemlerin
Önlenmesi
6486
sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesine eklenen
hükümler uyarınca, Kuruma bildirmiş olduğu sigortalıları fiilen çalıştırmadığı
tespit edilen işverenler, anılan maddede öngörülen destekten bir yıl süreyle
yasaklı hale getirilmiştir.
Dolayısıyla,
5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen sigorta
primi teşvikinden yararlanmak üzere bildirimi yapılan sigortalının, bu
işyerinde fiilen çalışmamasına karşın aynı işverenin teşvik kapsamına giren
yada girmeyen diğer illerdeki işyerlerinde çalıştığının, başka bir ifade ile
bahse konu sigorta primi teşviki için öngörülen her bir işyeri bazında on (10)
ve üzerinde sigortalı çalıştırma koşulunu sağlamamasına karşın, sigorta primi
teşvikinden yararlanmak amacıyla, diğer bir işyerinde çalıştırmış olduğu
sigortalısını kapsama giren il ve ilçelerdeki işyerlerinden bildirdiğinin, bu
Genelgenin (4.3) bölümünde belirtildiği şekilde tespiti halinde, bu işverenler
de sigorta primi teşvikinden bir yıl süre ile yararlanamayacaklardır.
Ayrıca,
bahse konu sigorta primi teşvikinden yararlanmakta olan işverenin, kapsama
giren il ve ilçelerdeki işyerlerinden Kuruma bildirimleri yapılan
sigortalısının fiilen çalışmamasına karşın, aynı işverenin teşvik kapsamına
giren ya da girmeyen diğer illerde faaliyet gösteren işyerlerinde
çalıştırdığının tespiti ve bahse konu işverenin Kurumumuza yapmış olduğu
bildirimlerde her bir ay için ayrı ayrı olmak üzere bu sigortalıdan başka diğer
sigortalı sayısı toplamının on (10) sigortalının altında olduğunun tespiti
halinde, bahse konu sigorta primi teşvikinden yersiz yararlanılmış olacağından,
tespit tarihine kadar yersiz yararlanılan aylara/dönemlere ilişkin teşvik
tutarı da işverenden gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil
edilecektir.
4) İŞVERENLERCE YURTDIŞINA GÖTÜRÜLEN/GÖNDERİLEN İŞÇİLER İLE ON
VE ÜZERİNDE SİGORTALI ÇALIŞTIRAN İŞVERENLER İÇİN UYGULANACAK SİGORTA PRİMİ
TEŞVİKİNE İLİŞKİN ORTAK HÜKÜMLER
4-1- 06486/46486/56486/66486
Kanun Numarası Seçilmek Suretiyle Düzenlenmiş Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin
Kuruma Yasal Süresi İçinde Verilmesi
Bahse
konu sigorta primi teşviklerinden yararlanılabilmesi için;
1.
Yurtdışına
götürülen/gönderilen işçiler için 06486 kanun numaralı,
2.
On
ve üzerinde sigortalı çalıştırmakla birlikte;
a) (I)
sayılı liste kapsamında olan illerde faaliyet gösteren işyerleri için 46486
kanun numaralı,
b) (II)
sayılı liste kapsamında olan illerde faaliyet gösteren işyerleri için 56486
kanun numaralı,
c) (III)
sayılı liste kapsamında olan il ve ilçelerde faaliyet gösteren işyerleri için
66486 kanun numaralı,
aylık
prim ve hizmet belgelerinin yasal süre içinde Kurumumuza gönderilmesi
gerekmektedir. Dolayısıyla, aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi
geçirildikten sonra Kurumumuza gönderilmesi halinde, söz konusu sigorta primi
teşviklerinden yararlanılması mümkün olamayacaktır.
1/9/2012
tarihli ve 28398 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İşveren uygulama Tebliğinin
“2.2- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Kuruma Verilmesi” başlıklı bölümünde,
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında
sigortalı sayılanları çalıştıran özel nitelikteki işyeri işverenlerinin cari
aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim
ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23’ünde
e-Sigorta kanalıyla Kuruma göndermek zorunda olduğu, belgenin gönderilmesi
gereken sürenin son gününün resmi tatile rastlaması halinde, aylık prim ve
hizmet belgesinin, son günü izleyen ilk iş günü Kuruma, e-Sigorta kanalıyla
gönderileceği öngörülmüş bulunmaktadır.
Buna
göre, özel nitelikteki işyeri işverenlerince cari aya ilişkin düzenlenecek
aylık prim ve hizmet belgelerinin en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen
ayın 23’üne kadar (dahil) Kuruma verilmesi gerekmektedir.
Yine,
bazı özel nitelikteki işyerlerinde, resmi nitelikteki işyerlerinde olduğu gibi
ayın 15’i ila takip eden ayın 14’ü arasında ücret alan sigortalılar
çalıştırıldığından, bu nitelikteki özel sektör işyeri işverenlerinin aylık prim
ve hizmet belgelerini en geç belgenin ilişkin olduğu dönemi izleyen takvim
ayının 7’sinde Kuruma vermeleri gerekmekte, bu işyerlerinin yukarıda belirtilen
süre içerisinde aylık prim ve hizmet belgesini Kuruma vermemesi halinde, söz
konusu sigorta primi teşviklerinden yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.
4-2- Tahakkuk Eden Sigorta
Primlerinin Yasal Süresi İçinde Ödenmesi
Sigorta
primi teşvikinden yararlanmak amacıyla 06486/46486/56486/66486 kanun numaralı
aylık prim ve hizmet belgesi seçilmek suretiyle Kuruma yasal süresi içinde
gönderilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk eden
sigorta primlerinin işveren hissesinin Hazinece karşılanabilmesi için, aynı
aya/döneme ilişkin olmak üzere, gerek 06486/46486/56486/66486 sayılı kanun
numaralı, gerek diğer teşvik kanunları, gerekse kanun numarası seçilmeksizin
Kuruma yasal süresi içinde verilmiş aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı
tahakkuk etmiş sigorta primlerinin, işveren hissesinin Hazinece karşılanmayan
kısmı ile sigortalı hissesinin tamamının yasal süresi içinde ödenmesi
gerekmektedir.
Sigorta
primlerinin, Hazinece karşılanmayan işveren hissesine isabet eden kısmı ile
sigortalı hissesinin yasal süresi içinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi
halinde, (söz konusu tutar gecikme cezası ve gecikme zammı ile sonradan ödense
dahi) ilgili ay için bahse konu sigorta primi teşviklerinden
yararlanılamayacağından, tahakkuk eden sigorta primlerinin tamamı (Hazine
hissesi de dahil), gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenlerden
tahsil edilecektir.
4-3-Çalıştırdığı Kişileri
Sigortalı Olarak Bildirmediği veya Bildirilen Sigortalıları Fiilen
Çalıştırmadığı Tespit Edilen İşverenlerle İlgili Yapılacak İşlemler
6486
sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesine eklenen
hükümler uyarınca, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya
bildirilen sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işverenler, anılan
maddede öngörülen sigorta primi teşviklerinden bir yıl süreyle yasaklı hale
getirilmiştir.
Yapılan
düzenleme uyarınca, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya
bildirilen sigortalıları fiilen çalıştırmadığı,
ü Kurum denetim ve kontrolle
görevli memurlarınca yapılan denetimler sonucu anlaşılan işyerlerinden dolayı,
tutanak tarihini izleyen,
ü Mahkeme ilamından anlaşılan işyerlerinden
dolayı, mahkemenin kesinleşme tarihini izleyen,
ü Resmi kurum ve kuruluşlardan
alınan yazılardan anlaşılan işyerlerinden dolayı, söz konusu yazıların Kuruma
intikal tarihini izleyen,
ay
başından itibaren, gerek işverenlerce yurtdışına götürülen/gönderilen
işçilerden dolayı, gerekse on (10) ve üzerinde çalıştırılan sigortalılardan
dolayı 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde öngörülen sigorta primi
teşviklerinden bir yıl süreyle yararlanılması mümkün olamayacaktır.
Dolayısıyla
bu nitelikteki işyerleri ile ilgili olarak, ilgili sosyal güvenlik il/merkez
müdürlüğünce işveren sistemi ana menüden 9-1-3-10 nolu seçenekler işaretlenmek
suretiyle erişilen “PRİM İNDİRİMİNDEN
BİR YIL SÜREYLE YARARLANAMAYACAK İŞY. GİRİŞ” ekranı vasıtasıyla gerekli
tanımlama yapılarak, aylık prim ve hizmet belgelerinin bir yıl süreyle
06486/46486/56486/66486 kanun numarası seçilmek suretiyle gönderilmesi
engellenecektir.
Bahse
konu düzenlemenin 1/1/2013 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olması nedeniyle,
söz konusu işlem 1/1/2013 ve sonraki sürelere ilişkin tespitler dolayısıyla
yapılabileceğinden, gerek çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği,
gerekse bildirilen sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen tarihlerin
31/12/2012 ve önceki tarihlere ilişkin olması halinde, yurtdışına
götürülen/gönderilen işçiler ile on (10) ve üzerinde sigortalı çalıştıran
işverenler için uygulanacak sigorta primi teşviki için herhangi bir yasaklama
işlemi yapılmayacaktır.
Diğer
taraftan, 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı)
bendinde yapılan değişiklik uyarınca, Kanun hükmünün yürürlüğe girdiği 1/1/2013
tarihinden itibaren, Kuruma bildirmiş olduğu sigortalıları fiilen
çalıştırmadığı tespit edilen işverenler de malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta
primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden bir yıl süreyle yasaklı hale
getirilmiştir.
4-4- Diğer Hususlar
5335
sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen, genel bütçeye dahil
daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il
özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve
işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel
kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu
iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve
işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklar,
5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi ile ikinci
fıkrasında öngörülen sigorta primi teşviki kapsamına girmemektedir.
Dolayısıyla,
resmi nitelikteki işyerleri için bahse konu sigorta primi teşviklerinden yararlanılması
mümkün bulunmadığından, mahiyet kodu (1) ve (3) olarak tescil edilen işyerleri
ile resmi nitelikte olduğu halde mahiyet kodu (2) ve (4) olarak tescil edilen
işyeri işverenleri söz konusu prim indirimlerinden yararlanamayacaklardır.
2886
sayılı Devlet İhale Kanunu ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki alım
ve yapım işleri, 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işleri ile
uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işlerine
ilişkin işyerlerinde çalıştırılan sigortalılardan dolayı, 5510 sayılı Kanunun
81 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen sigorta primi teşvikinden
yararlanılamayacaktır.
5510
sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde öngörülen
sigorta primi teşvikinden ise, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile 4734 sayılı
Kamu İhale Kanunu kapsamındaki alım ve yapım işleri, 4734 sayılı Kanundan
istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerlerinde çalıştırılan
sigortalılardan dolayı yararlanılamayacak olup, uluslararası anlaşma
hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerlerinde
çalıştırılan sigortalılardan dolayı yararlanılabilecektir.
Diğer
taraftan, 5510 sayılı Kanunun Ek 2 nci maddesinde öngörülen sigorta primi
teşvikinden yararlanmakta olan işverenler, bu teşvikten yararlandıkları süreler
içerisinde 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi
ile ikinci fıkrasında öngörülen sigorta primi teşvikinden
yararlanamayacaklardır.
Ancak,
5510 sayılı Kanunun Ek 2 nci maddesinde öngörülen sigorta primi teşvikinden
yararlanmakta olan işverenin, sigorta primi teşvikinden yararlanma süresinin,
ü Bakanlar Kurulu Kararı (I)
sayılı liste kapsamındaki illerde faaliyet gösteren işyerleri için 31/12/2016
tarihinden önce sona ermesi halinde, 31/12/2016 tarihine kadar,
ü Bakanlar Kurulu Kararı (II)
sayılı liste kapsamındaki illerde faaliyet gösteren işyerleri için 31/12/2017
tarihinden önce sona ermesi halinde, 31/12/2017 tarihine kadar,
ü Bakanlar Kurulu Kararı (III)
sayılı liste kapsamındaki il ve ilçelerde faaliyet gösteren işyerleri için
31/12/2018 tarihinden önce sona ermesi halinde, 31/12/2018 tarihine kadar,
bu
Genelgede belirtilen diğer şartların da sağlanması kaydıyla, 5510 sayılı
Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen sigorta primi
teşvikinden yararlanmaları mümkün bulunmaktadır.
06486/46486/56486/66486
kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinden
dolayı tahakkuk eden işsizlik sigortası primleri hakkında, işveren hissesi
sigorta prim teşviki uygulanmayacaktır.
Hazinece karşılanan
sigorta primleri, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet
unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.
Bahse konu sigorta
primi teşviklerinden yersiz olarak faydalanıldığının tespiti hâlinde,
yararlanılan teşvik tutarı işverenden gecikme cezası ve gecikme zammı ile
birlikte tahsil edilecektir.
Bilgi
edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.
[1] Ödeme
Günü Gelmiş. Hemen Ödenmesi Gereken.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder