Türk Ticaret Kanunu'nun Defter tutma yükümlülüğü başlıklı 64 üncü maddesinde ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerine ilişkin hükümler yer almakta; ayrıca aynı maddenin üçüncü fıkrasının son cümlesinde “fiziki ortamda veya elektronik ortamda tutulan ticari defterlerin nasıl tutulacağı, defterlere kayıt zamanı, onay yenileme ile açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken çıkarılan tebliğle belirlenir.” hükmüne yer verilmektedir.
Anılan yasa maddesine istinaden Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile
Maliye Bakanlığı tarafından 19 Aralık 2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmi
Gazete'de Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ yayımlanmıştır.
1. VERGİ USUL
KANUNU UYARINCA 2014 YILINDA KULLANILACAK DEFTERLERİN TASDİKİ
Vergi Usul Kanunu’nun Tasdike Tabi Defterler başlıklı 220
nci maddesinde tasdike tabi defterler;
ü Yevmiye
defteri
ü Envanter
defteri
ü İşletme
defteri
ü Çiftçi
işletme defteri
ü İmalat ve
istihsal vergisi defterleri (Basit İstihsal Vergisi defteri dahil),
ü Nakliyat
vergisi defteri,
ü Yabancı
nakliyat kurumlarının hasılat defteri,
ü Serbest meslek
kazanç defteri
olarak belirtilmiştir.
Anılan Kanun’un Tasdik Zamanı başlıklı 221 inci maddesinde
ise aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmeye zorunlu oldukları açıklanmıştır:
a. Öteden beri
işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;
b. Hesap
dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı
hesap döneminden önce gelen son ayda;
c. Yeniden işe
başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe
başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi
muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde;
d. Tasdike tabi
defterlerin dolması dolayısıyla veya çeşitli sebeplerle yıl içinde yeni defter
kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce.
Yukarıda da görülebileceği gibi hesap dönemi takvim yılı olan
mükelleflerin 2014 yılında kullanacakları defterleri en geç 31 Aralık
2013 tarihine kadar notere tasdik ettirmeleri gerekmektedir.
Diğer taraftan, aynı Kanun’un Tasdiki Yenileme başlıklı 222
nci maddesinde defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenlerin Ocak ayı,
hesap dönemleri Maliye Bakanlığınca tespit edilenlerin bu dönemin ilk ayı
içinde tasdiki yeniletmeye zorunlu olduklarına hükmedilmiştir.
2. TÜRK TİCARET
KANUNU UYARINCA AÇILIŞ VE KAPANIŞ ONAYI YAPILACAK DEFTERLER VE ONAY ZAMANLARI
Türk Ticaret Kanunu’nun defter tutma yükümlülüğüne ilişkin 64 üncü
maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları uyarınca fiziki ortamda tutulan;
ü Yevmiye
defteri,
ü Defteri
kebir,
ü Envanter
defteri,
ü Pay defteri,
ü Yönetim
kurulu karar defteri,
ü Genel kurul
toplantı ve Müzakere defterinin
açılış onayları, kuruluş sırasında ve kullanılmaya başlanmadan
önce noter tarafından yapılacaktır. Bu defterlerin izleyen faaliyet
dönemlerindeki açılış onayları, defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin
ilk ayından önceki ayın sonuna kadar (hesap dönemi takvim yılı olanlarda Aralık
ayı içinde) notere yaptırılacaktır.
Ayrıca pay defteri ile genel
kurul toplantı ve müzakere defteri, yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla
izleyen faaliyet dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya
devam edilebilecektir.
Yevmiye defterinin kapanış onayı,
izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar (hesap dönemi takvim
yılı olanlarda Haziran ayı
sonuna kadar), Yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı ise izleyen
faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar (hesap dönemi takvim yılı
olanlarda Ocak ayı sonuna kadar)
notere yaptırılabilecektir.
Görüldüğü üzere, Türk Ticaret Kanunu’nda kapanış tasdikleri sadece
yevmiye defteri ve yönetim kurulu karar defteri ile sınırlandırılmış olup,
envanter defteri için bu şekilde bir zorunluluk yer almamaktadır.
Diğer taraftan, elektronik ortamda tutulan defterler açısından
açılış ve kapanış onayları aranmayacaktır.
Defterlerin açılış ve kapanış onayları ile onay zamanlarına
aşağıdaki tabloda ayrıca yer verilmiştir.
|
DEFTERLER
|
|
|
Açılış Onayı Gerekenler
|
Kapanış Onayı Gerekenler
|
|
Yevmiye defteri
|
Yevmiye defteri
|
|
Defteri kebir
|
-
|
|
Envanter defteri
|
-
|
|
Pay defteri
|
-
|
|
Yönetim kurulu karar
defteri
|
Yönetim kurulu karar
defteri
|
|
Genel kurul toplantı
ve müzakere defteri
|
-
|
|
Açılış Onayı
|
Kapanış Onayı
|
|
ü Kuruluş sırasında ve kullanmaya başlamadan
önce,
|
Yevmiye defterinin kapanış onayı, izleyen
faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar (hesap dönemi takvim yılı
olanlarda Haziran ayı sonuna kadar), Yönetim kurulu karar defterinin
kapanış onayı ise izleyen faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar
(hesap dönemi takvim yılı olanlarda Ocak ayı sonuna kadar) notere
yaptırılabilecektir.
|
|
ü İzleyen faaliyet dönemlerindeki açılış
onayları ise defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki
ayın sonuna kadar (hesap dönemi takvim yılı olanlarda Aralık ayı
içinde) noter tarafından yapılır.
|
|
|
ü Onaya tabi defterlerin hesap dönemi içinde
dolması dolayısıyla veya başka sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya
mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce açılış onayı yaptırmak
zorundadırlar.
|
|
|
ü Pay defterinin yenilenmesinin gerektiği
durumlarda açılış onayı yapılacak yeni defter, kullanımına son verilecek
defterle veya zayi edilmişse zayi belgesi ile birlikte notere ibraz edilir.
|
|
|
Açılış onaylarının her hesap dönemi için yapılması zorunlu olan
defterler
|
|
|
Yevmiye defteri
|
|
|
Defteri kebir
|
|
|
Envanter defteri
|
|
|
Yönetim kurulu karar defteri
|
|
|
Yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen hesap dönemlerinde
açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilebilecek defterler
|
|
|
Pay defteri
|
|
|
Genel kurul toplantı ve müzakere defteri
|
|
3. NOTERLERCE
TİCARET SİCİLİ TASDİKNAMESİNİN İSTENMESİ
Bahse konu Tebliğin Açılış onayı yapılacak defterler ve onay
zamanı başlıklı 13. maddesinin 1.fıkrasında; “Tacirler tarafından fiziki
ortamda tutulan yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, pay defteri,
yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defterinin
açılış onayları kuruluş sırasında ve kullanmaya başlamadan önce, izleyen
faaliyet dönemlerindeki açılış onayları ise defterlerin kullanılacağı faaliyet
döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar noter tarafından yapılır.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye
Bakanlığı tarafından 19 Aralık 2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmi Gazete'de
Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ kapsamında Açılış onaylarının noter
tarafından yapıldığı hallerde ticaret sicili tasdiknamesinin noterce aranması
zorunludur.” hükmüne yer verilmiştir.
4. 2013 YILINDA
E-FATURA KAYITLI KULLANICI LİSTESİNDE YER ALAN FİRMALAR 2014 YILI İÇİN
DEFTERLERİNİ NOTERE TASDİK ETTİRECECEKLER Mİ?
Hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde de elektronik defter
tutmaya başlanabilir. Ancak hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde elektronik
defter tutmaya başlayanlar, başladıkları tarihi izleyen bir aylık süre
içerisinde eski defterlerine kapanış tasdiki yaptıracaklardır. Dolayısıyla hali
hazırda e-fatura kullanan mükellefler defterlerini sadece Bu Yıla Has Olmak
Üzere normal tasdik ettirecek olup 01.01.2015 tarihinden itibaren e-deftere
geçeceklerinden e-defter için geçerli olan tasdik hükümlerini
uygulayacaklardır.
1 Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel Tebliğinde yer alan hesap
dönemi veya takvim yılı içerisinde elektronik defter tutmaya başlayanların
izleyen ilk ayda oluşturacakları elektronik defterlerde, önceki dönem kayıtlarına yer verme zorunluluğu kaldırılmıştır.
Ayrıca hesap dönemi veya takvim yılı içinde elektronik defter uygulamasından
yararlanmak isteyen mükelleflerin yasal defterlerinin kapanış tasdiki için bir
aylık süre verilmiştir.
5. E-DEFTER
TUTMAYA NE ZAMAN BAŞLANACAKTIR?
421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında
elektronik defter tutma zorunluluğu bulunan mükelleflerden;
a) Elektronik
defter uygulamasına 2014 Aralık ayı içerisinde başvuranların 1/1/2015
tarihinden itibaren,
b) Elektronik
defter uygulamasına 2014 Aralık ayından önce başvuranların en geç 2014 Aralık
ayından başlamak üzere,
c) Özel hesap
dönemine tabi olanların 1/12/2014 tarihinden önce elektronik defter
uygulamasına başvuru yapmaları ve en geç 2014 Aralık ayı içerisinde,
elektronik defter tutmaya başlamaları gerekmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder